پيش گفتار
بسم الله الرحمن الرحيم
سجده از ديدگاه فرهنگ شكوفاي اسلام، تجلي گاه تذلل و فروتني انسان در برابر آفريدگار جهان، و نقطه ي اوج آدمي در مسير «عبوديت» است.
از اين رو، قرآن كريم، نه تنها انسان را بلكه همه جهانيان را سجده كنندگان براي خدا قلمداد نموده و چنين مي فرمايد:
(و لله يسجد من في السماوات و الأرض) [1] .
«هر كه در آسمان ها و زمين است، براي خدا سجده مي كند.»
همه ي مسلمانان جهان بر اين مسأله، اتفاق نظر دارند كه در هر ركعت از نماز، دو سجده واجب گرديده و انجام آن، از ضروريات اسلام مي باشد و تنها در كيفيت و احكام آن، نقطه نظرهاي گوناگون به چشم مي خورد.
[ صفحه 16]
مسلمانان شيعه كه پيروان راستين قرآن، سنت و سيره ي پيامبر گرامي صلي الله عليه و آله و اهل بيت آن حضرت مي باشند، به پيروي از سخنان رسول خدا و روايات عترت و روش عملي اصحاب پيامبر صلي الله عليه و آله برآنند كه سجود براي خدا، تنها بايد بر زمين و آنچه از آن مي رويد (جز خوردني ها و پوشيدني ها) انجام گيرد.
از سوي ديگر مسلمانان اهل سنت، دايره شمول محل سجده را گسترش داده و برآنند كه لازم نيست كه سجده تنها بر موارد ياد شده صورت پذيرد، بلكه اشياء ديگر نيز (حتي خوردني ها و پوشيدني ها) مي تواند سجده گاه انسان در نماز باشد.
از آنچه بيان شد به روشني معلوم مي گردد كه هر دو گروه مسلمان، تنها به منظور ابراز تذلل و فروتني در مقابل آفريدگار و امتثال فرمان وي، و براي خوشنودي او سجده مي نمايند و در اين زمينه، اختلافي به چشم نمي خورد.
بنابراين، سخن برخي از نويسندگان كه پنداشته اند سجده بر خاك و يا تربت شهيدان به معناي پرستش آنان و نوعي شرك مي باشد، توهمي بي اساس بيش نيست.
اكنون، به منظور توضيح بيشتر، بحثي را كه بيانگر ديدگاه شيعه در اين زمينه مي باشد، از نظر شما مي گذرانيم:
[ صفحه 17]
پاورقي
[1] سوره ي رعد، آيه 15.