1- «و من الليل فتهجد به نافلةً لك عسي ان يبعثك ربك مقاماً محموداً». [1] .

در هنگام شب برخيز و نماز بخوان و قرآن قرائت كن باشد كه پروردگارت به تو مقام محمود و ستودگي عطا فرمايد.

مفسرين در تفسير مقام محمود مي گويند: اين مقام، مقام شفاعت است، و عده اي ديگر گفته اند اين مقام مقامي است كه در بهشت به تو داده خواهد شد.

2- «امن هو قانت اناء الليل ساجداً و قائماً يحذر الاخرة ويرجوا رحمة ربه» [2] .

آيا انسان ناسپاس بهتر است يا انساني كه در دل شب سجده مي كند و خداي را سپاس مي گويد، و قنوت خوان است و او از



[ صفحه 18]



وحشت عذاب آخرت به اميد رحمت خداوند برپا مي ايستد و نماز مي خواند.

3- «كانوا قليلاً من الليل ما يهجعون و بالاسحارهم يستغفرون» [3] .

آن پرهيزكاراني كه بي گمان در بهشت مكان داده شده اند آنهايي هستند كه شب ها مي خوابند و سحرگاهان به استغفار و طلب آمرزش مي پردازند. اين عابدان شب زنده دار شب را كم مي خوابند و به عبادت مشغول مي شوند، اما به عبادت خود مغرور نيستند و در هنگام سحر از خداوند طلب آمرزش مي كنند.

4- «تتجافي جنوبهم عن المضاجع يدعون ربهم خوفاً و طمعاً و مما رزقناهم ينفقون». [4] .

آنها پهلوهاي خود را از بستر گرم بر مي گيرند، و از خوابگاه خوش دوري مي گزينند و خالق و رب خويش را مي خوانند، و از ترس گناهان خويش به رحمت او چشم مي دوزند و از آن چيزي كه خدا قسمت آنها كرده و روزيشان نموده است انفاق مي كنند.

5- «ان ناشئة الليل هي اشد وطاً و اقوم قيلاً». [5] .

خواندن آيات و نماز و راز و نياز كردن با خداوند و هم صحبت



[ صفحه 19]



شدن با او در دل شب استوارتر و بهتر است.

6- «و من الليل فاسجد له وسبحه ليلاً طويلاً». [6] .

و در پاسي از شب او را سجده كن و او را شب هاي دراز به پاكي ستايش نما.

7- «واذكر اسم ربك بكرةً و اصيلاً». [7] .

نام خدا و رب و پروردگارت را هر بامدادان و هر شامگاهان ياد كن.

8- «الصابرين والصادقين والقانتين والمنفقين والمستغفرين بالاسحار». [8] .

اي بندگان، صابر و شكيبا در بلايا و سختي ها، راست گفتار و فرمانبر در هر حال و انفاق كنندگان از اموال و آمرزش خواهان در سحرگاهان.

پس بندگان واقعي خداوند هم صابرند و هم صادق و هم فرمانبر از خدايند و هم انفاق كننده و هم استغفار كننده در سحرگاهان و ما مي دانيم در نماز شب و در نماز وتر مستحب است هفتاد بار استغفار شود.

9- «ليسوا سواءً من اهل الكتاب امة قائمة يتلون ايات الله اناء الليل و هم يسجدون». [9] .



[ صفحه 20]



اهل كتاب همه يكسان نيستند، بلكه عده اي از آنها هستند كه قيام به حق و ايمان مي كنند و پيوسته در اوقات شب آيات خداوند را تلاوت مي نمايند در حالي كه سجده مي نمايند.

10- «والذين يبيتون لربهم سجداً و قياماً». [10] .

و آنان كه براي رضاي پروردگار خويش شب ها يا در حال سجده هستند و يا اينكه ايستاده اند آنها شب را تا به صبح بيدارند و خدايشان را عبادت مي كنند.

11- «قم الليل الا قليلاً نصفه اوانقص منه قليلاً». [11] .

برخيز شب (براي عبادت و نماز) مگر اندكي (كه در اين اندك فقط بخواب) نيمي از آن را يا كم كن از آن اندكي.

12- «والشفع والوتر». [12] .

سوگند به شفع و سوگند به وتر.

كلمات شفع و وتر را معاني مختلفي كرده اند كه از جمله معاني، شفع اشاره به نماز دو ركعتي و وتر نماز يك ركعتي در اين فريضه الهي است.



[ صفحه 21]