نماز و زكات از نشانه هاي حكومت الهي است


مطلبي كه بيانگر ارتباط تنگاتنگ اين دو فريضه است اين است كه اجراي اين دو فريضه از نشانه هاي حكومت اسلامي است؛ ابتدا ذكر اين نكته لازم است كه يكي از اهداف انبيا و مردان الهي در طول تاريخ تشكيل حكومت بوده است و از تشكيل حكومت، اهدافي را دنبال مي كردند كه مايه خير و سعادت و رشد و تكامل افراد جامعه مي شدند. آن ها مي خواستند در محيط جامعه، معنويت و عدالت و ارزش هاي انساني را حاكم سازند، هدف انبيا از تشكيل حكومت اين بود كه انسان ها را از بت پرستي و خرافات و انحرافات گوناگون رهانيده و به عبادت و پرستش خداي يگانه دعوت كنند و جلوي هر گونه ظلم و نابرابري را بگيرند و فقر و بيچارگي را در انسان ها ريشه كن سازند، از اين جاست كه نماز، بهترين نورافكني است كه نور معنويت را در جامعه پرتوافكني مي كند و زكات پشتوانه اقتصادي و مادي براي اجراي عدالت و ريشه كن كردن فقر و بي عدالتي محسوب مي شود. نماز، مظهر توحيد و يكتاپرستي و شعار وحدت و يكتايي جامعه است. نماز، نردبان ترقي و سكوي پرواز به سوي فضائل اخلاقي است. در جامعه اي كه حاكمان آن اهل نماز باشند و سايرين را بر اين امر مهم سفارش كنند، امانت داري، احساس مسئوليت، تعاون، همكاري و ساير فضائل اخلاقي رشد مي كند.

يكي از معضلات اجتماع از بين بردن امور معنوي و بي توجهي به مسائلي است كه مورد نياز روح و باطن انسانهاست و هر مقدار كه افراد يك اجتماع از معنويت دور باشند ناهنجاري ها در آن جامعه نمود بيشتري مي يابد، زيرا سرچشمه تمام خوبي ها در ارتباط با خدا خلاصه مي شود. نماز به عنوان بهترين پل ارتباطي بين انسان ها و پروردگار سرچشمه جوشاني است كه از آن اخلاق و معنويت مي جوشد و زكات وسيله اي است براي حمايت از افرادي كه توانايي لازم براي برخوردار بودن از يك زندگي شرافتمندانه را دارا نيستند، حكومت صالحان اين هنر را دارد كه هم نياز روحي و معنوي انسان ها را برآورده كند و هم نيازهاي مادي و لوازم يك زندگي متعارف را و از آن جا كه بعضي انسان هاي فقير و تهي دست به خاطر تأمين نيازمندي هاي خود معمولاً از توجه به معنويت و رو آوردن به نماز و پياده كردن آن در زندگي سر باز مي زدند و به بهانه فقر دست به اعمال ناشايست مانند دزدي و خلاف هاي ديگر مي زدند، در اين مورد معصوم عليه السلام فرموده است: «فقر نزديك است كه منجر به كفر شود.»

امور معنوي و امور مادي از لوازمات زندگي انسان ها هستند كه بايد اسباب و علل آن را فراهم كند، مهم ترين عامل و سرچشمه معنويت و فضائل ارزش هاي انساني نماز است.

زكات چشمه جوشاني است كه به سرزمين فقر جاري مي شود و آن را سيراب مي كند و در نتيجه زندگي دنيوي و اخروي انسان ها آباد مي شود؛ در واقع آباداني دنيا و آخرت در نماز و زكات است. انسان در اين دنيا مأموريت دارد كه از نعمت ها و بركات آن طوري استفاده كند كه يك زندگي لذت بخش و قابل قبولي در اين دنيا داشته باشد كه در پرتو آن بتواند آخرتش را نيز سر و سامان بخشد زيرا دنيا مزرعه آخرت است. نماز و زكات از بهترين بذرهايي است كه در اين دنيا كشت شده و در آخرت به بار مي نشيند، قرآن كريم اقامه نماز و پرداخت زكات را از نشانه هاي حكومت الهي و صالحان روي زمين مي شمارد و مي فرمايد:

اَلَّذينَ اِنَّ مَكَّنَّاهُمْ فِي الاَرْضِ اَقامُواالصَّلوةِ وَ اتواالزَّكوةَ وَ اَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلّهِ عاقِبَةُالاُمُورِ. [1] .

(آنان كه خدا را ياري مي كنند) كساني هستند كه اگر در روي زمين آنان را تمكين و اقتدار دهيم، نماز به پا مي دارند، زكات به مستحقان مي دهند و امر به معروف و نهي از منكر مي كنند و از هيچ كس جز خدا نمي ترسند چون مي دانند كه عاقبت كارها در دست خداست.


پاورقي

[1] سوره حج، آيه 41.


بازگشت