يكي از دستورهاي اسلام كه زياد درباره ي آن، سفارش شده، اين است كه هر كسي بايد فرزندان خود را از طفوليت و كودكي تربيت كند و



[ صفحه 46]



دستورهاي اسلام را به آن ها بياموزد؛ زيرا قلب كودكان صاف و روشن است.

در اين باره اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود:

العلم في الصغر كالنقش في الحجر

در كودكي علم آموختن، مانند نوشته اي است كه بر سنگ نوشته شده باشد كه ساليان درازي، باقي خواهد ماند و حوادث زميني و آسماني از قبيل برف و باران، آب و آفتاب نمي تواند آن نوشته را محو و نابود كند.

از جمله چيزهايي كه بايد فرزندان را به آن، وادار كرد و مراقب آنان بود كه آن را ترك نكنند، نماز است.

رواياتي در اين خصوص از امامان معصوم عليهم السلام نقل شده است. آن ها عبارت اند از:

1- رسول گرامي اسلام صلي الله عليه و آله فرمود: فرزندان شما چون به سن هفت سالگي رسيدند به آنان دستور دهيد كه نماز بخوانند و در نه سالگي اگر نمازشان را ترك كردند، آنان را بزنيد و رختخواب و خوابگاهشان را در ده سالگي جدا نماييد. [1] .

2- در حديث ديگري از امام محمد باقر نقل شده كه از آن حضرت درباره ي كودك پرسيدند كه: چه وقت بايد نماز بخواند؟

فرمود: وقتي كه نماز را بفهمد.

محمد بن مسلم عرض كرد: يابن رسول الله! كودك در چه موقع نماز را مي فهمد و نماز بر او لازم مي گردد؟



[ صفحه 47]



فرمود: در شش سالگي. [2] .

3- علي بن جعفر گويد: از برادرم حضرت امام موسي كاظم عليه السلام پرسيدم: در چه وقت روزه و (دستورات ديگر اسلام) نماز بر كودكان واجب مي شود؟

آن حضرت فرمود: وقتي كه نزديك باشد محتلم شوند و نماز و روزه را بشناسند. [3] .

4- و امام صادق عليه السلام در اين باره فرمودند: ما فرزندان خود را هنگامي كه پنج ساله شدند دستور به نماز مي دهيم، ولي شما در سن هفت سالگي آنان را وادار به نماز كنيد. [4] .

5- حسن بن قاتل مي گويد: از امام علي بن موسي الرضا عليه السلام سؤال كردم از مردي كه فرزند خود را مجبور به نماز خواندن مي كرد در حالي كه يك روز يا دو روز، آن فرزند نماز نخوانده بود.

آن حضرت فرمود: فرزندش چند سال دارد؟

عرض كرد: هشت سال.

حضرت با تعجب فرمود: «سبحان الله»! با اين سن و سال او نماز را ترك مي كند؟

عرض كرد: يابن رسول الله! او ناراحتي دارد.

فرمود: هر اندازه كه مي تواند بخواند. [5] .

نقل شده است كه: امام زين العابدين به كودكان دستور مي داد نماز



[ صفحه 48]



مغرب و عشا را بخوانند.

به آن حضرت گفته شد: آيا آنان نماز، در غير وقت بخوانند؟

فرمود: نماز در غير وقت خواندن بهتر است از اين كه آنان بدون نماز بخوابند.