در روايات آمده است: كاري كه مي خواهيد براي دنيا انجام دهيد، محكم و خيرمندانه و با ثبات انجام دهيد، مانند كسي كه مي خواهد تا آخر دنيا از آن كار و آن عمل استفاده كند.

اما عملي كه مي خواهيد براي آخرت انجام دهيد، فكر كنيد كه اين آخرين عمل شما در دنياست و ديگر موفق نخواهيد شد كه بعد از اين عمل، عمل ديگري انجام دهيد و چنان فرض كنيد كه داريد با اين عمل تا آخر دنيا وداع مي نماييد.

نماز هم يكي از مهم ترين اعمال و عبادت هاي آخرتي است كه در هنگام انجام آن، بايد مانند كسي باشيد كه دارد با آن وداع مي كند.

در اين خصوص به چند حديث از نبي گرامي اسلام صلي الله عليه و آله و امامان معصوم عليهم السلام توجه كنيد:

1- رسول اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: نماز را وداع گونه به جا آوريد. هنگامي



[ صفحه 44]



كه مشغول نماز شديد، فكر كنيد آخرين نماز را مي خوانيد و بگوييد اين آخرين نماز من در دنياست. به گونه اي خود را فرض كنيد كه بهشت رو به روي شما، آتش جهنم زير پا، فرشته مرگ در كنار، پيامبران در طرف راست، فرشتگان در جانب چپ و پروردگار متعال از بالا متوجه شما و اعمال شما است.

بنگر كه در پيشگاه چه كسي ايستاده ايد و با چه كسي مناجات و راز و نياز مي كنيد و چه كسي شما را مي نگرد. [1] .

2- ابوايوب انصاري مي گفت: مردي به خدمت حضرت رسول صلي الله عليه و آله آمد و گفت: يا رسول الله صلي الله عليه و آله! مرا موعظه نما، موعظه اي مفيد و مختصر و مؤثر. آن حضرت فرمود: اي مرد! چون براي خواندن نماز برخاستي و به آن مشغول شدي، نماز را وداع گونه به جا آور و حذر كن از انجام دادن اعمالي كه بعد از انجام آن عذر و پوزش بخواهي و از آنچه در دست مردم است مأيوس باش. [2] .

3- ام السلمه كه يكي از زنان خوب پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله است نقل مي كند كه: روزي حضرت رسول صلي الله عليه و آله فرمود: سزاوار است كسي كه به نماز مي ايستد نماز را مانند كسي كه با آن وداع مي كند به جا آورد، مانند نماز كسي كه گمان مي كند هرگز بعد از آن، به نماز ديگري موفق نمي شود و از دنيا مي رود. [3] .

4- امام صادق عليه السلام فرمود: سزاوار است كه نماز واجب را در وقتش به جاي آوري و مانند كسي كه مي خواهد با آن وداع كند، برگزار نمايي،



[ صفحه 45]



مانند كسي كه بترسد هرگز به نماز برنگردد؛ سپس ديدگانت را به سجده گاهت برگردان؛ زيرا اگر بداني چه كسي در طرف راست و چپ تو ايستاده است، نمازت را نيكو به جا مي آوردي و بدان كه در پيشگاه چه كسي هستي كه تو را مي بيند و تو او را نمي بيني. [4] .

5- نيز امام صادق عليه السلام فرمود: چون مؤمن براي رضايت خداوند كار نيكي انجام دهد، پروردگار عالم به عوض هر كار نيكي كه او انجام داده است، هفتصد حسنه پاداش مي دهد. چنانچه خداوند در قرآن مي فرمايد:

و الله يضاعف لمن يشاء [5] .

«و خداوند براي هر كس كه بخواهد بر پاداش اعمال نيكش مي افزايد براي هر كه بخواهد».

پس از آن فرمود: كارهايي را كه براي رضايت خدا و درك ثواب و به اميد پاداش انجام مي دهيد، نيكو انجام دهيد.

عرض كردند: يا رسول الله! احسان و نيكويي چيست؟

در جواب فرمود: چون مشغول خواندن نماز شدي ركوع و سجودت را كامل و نيكو به جا آور. [6] .