امام سجاد در مورد نماز و نيايش و چگونگي انجام و شناخت ره آورد انسان پرور آن فرمود:

«فأما حق الصلاة فأن تعلم أنها وفادة الي الله،

و أنك قائم بين يدي الله، فاذا فعلت ذلك كنت خليقا أن تقوم فيها مقام العبد الذليل الراغب الراهب...؛» [1] .

حق نماز بر تو آن است كه بداني به وسيله ي آن به ضيافت خدا مي روي، و در



[ صفحه 136]



پيشگاه او مي ايستي؛ پس هنگامي كه اين را دانستي شايسته است كه بسان بنده اي فروتن و خواهان و ترسان و اميدوار و بينوا و گريان و بزرگ دارنده ي خدا، با نهايت آرامش و وقار و زيبايي در سخن و با تقاضاي آزادي از آتش دوزخ به خاطر گناهان، نمازت را با جان و دل به پا داري و حقوق و مرزهاي آن را رعايت نمايي.

و نيز از شكوه و عظمت نماز و نيايش در منطق و منش خاندان پيامبر چنين آورده است كه:

«ان عمتي زينب كانت تؤدي صلواتها الفرائض و النوافل... من قيام، عند سير القوم بنا من الكوفة الي الشام، و في بعض المنازل كانت تصلي من جلوس. فسألتها عن سبب ذلك؟»

هنگامي كه سپاه استبداد ما را از كوفه به سوي شام مي برد، عمه ام زينب عليهاالسلام نمازهاي واجب و مستحب خود را ايستاده مي خواند، اما در برخي از منزلگاه ها ديدم نشسته نماز مي خواند. از او، راز آن را پرسيدم، كه فرمود:

«أصلي النوافل من جلوس لشدة الجوع و الضعف،

و ذلك لأني منذ ثلال ليال أوزع ما يعطونني من الطعام علي الأطفال، فالقوم لايدفعون لكل منا الا رغيفا واحدا من الخبز في اليوم و الليلة!» [2] .

به خاطر فشار گرسنگي و ناتواني جسمي، نمازهاي نافله ام را نشسته مي خوانم، چرا كه اينك سه شبانه روز است كه سهم اندك جيره ي غذاي و آب خود را ميان كودكان كاروان تقسيم مي كنم، چرا كه گماشتگان حكومت و پاسداران كاروان، براي هر يك از اسيران در شبانه روز تنها يك تكه نان خشك و اندكي آب مي دهند.



[ صفحه 137]