جايگاه نماز و نقش تربيتي آن
قرآن به هنگام ترسيم ويژگي هاي نيك منشان و ايمانداران، دوازده وصف و ويژگي براي آنان مي شمارد [1] كه نماز و نيايش يا رابطه ي دوستانه و خالصانه ي با خدا از مهم ترين آنهاست و اين نشانگر جايگاه نماز و نيايش و نقش تربيتي آن است.
در اين مورد چنين روشنگري مي كند:
«فما أوتيتم من شي فمتاع الحياة الدنيا و ما عند الله خير و أبقي للذين آمنوا و علي ربهم يتوكلون -
والذين يجتنبون كبائر الاثم و الفواحش و اذا ما غضبوا هم يغفرون - والذين استجابوا لربهم و أقاموا الصلاة و أمرهم شوري بينهم و مما رزقناهم ينفقون -
[ صفحه 43]
و الذين اذا أصابهم البغي هم ينتصرون -
و جزاء سيئة سيئة مثلها فمن عفا و أصلح فأجره علي الله انه لا يحب الظالمين -» [2] .
و آنچه به شما مردم داده شده است، كالاي فناپذير زندگي اين جهان است؛ و آنچه نزد خداست براي آن كساني كه ايمان آورده اند و تنها بر پروردگار خود اعتماد مي كنند، بهتر و پاينده تر است؛
ونيز براي آن كساني كه از گناهان بزرگ و از زشتي ها دوري مي گزينند؛ و هنگامي كه دستخوش خشم مي گردند، بزرگمنشانه در مي گذرند و مي بخشايند.
و آن كساني كه به دعوت پروردگارشان پاسخ شايسته داده و نماز را بر پا داشته، و كار مديريت جامعه ي آنان در ميانشان بر اساس تبادل آزادانه ي انديشه ها و ديدگاه ها و مشاركت و مشورت است؛ و از آنچه از نعمت هاي گوناگون زندگي - كه به آنان روزي كرده ايم - هزينه مي نمايند.
و آن كساني كه چون به آنان ستم رسد، براي مبارزه با ستم به پا مي خيزند و از آزادي خواهان ياري مي جويند و به طور عادلانه، داد خود را از ستمكاران مي گيرند.
و كيفر بيداد و بدي، همانند آن، بدي است؛ اما هر كس به جا درگذرد و سنجيده ببخشد و كار را به سامان آورد، پاداشش بر خداست؛ به يقين او بيدادگران را دوست نمي دارد.
پاورقي
[1] اين وصف و ويژگي ها عبارتند از:
1. باور عميق مبدأ و معاد،
2. توكل و اعتماد به خدا،
3. دوري جويي از گناهان بزرگ،
4. پيرايش و دوري گزيني از زشتي ها،
5. فروخوردن خردمندانه ي خشم،
6. گذشت و بخشش سنجيده،
7. پاسخگويي به دعوت خدا،
8. بر پاداشتن نماز و ادب و فرهنگ نماز،
9. اداره ي جامعه و كشور با مشاركت همگاني و با روش مردمسالاري و دموكراسي،
10. انفاق در راه خدا،
11. ستم ناپذيري و مبارزه ي با استبداد و حق كشي،
12. گذشت از لغزش ها و اصلاح و ساماندهي كارها.
[2] شوري / آيه هاي 40 - 36.