هر فرد و گروه و هر مديريت و تشكيلاتي براي خود شناسنامه و



[ صفحه 38]



آرم و سرود و نشاني مي پسندد و مي سازد، آن گاه در بستر زمان با انديشه و بينش و منش و رفتاري متناسب با آنها، وصف و ويژگي هايي براي خود پديد مي آورد، و به تدريج هويت و حقيقت خود را به افكار عمومي مخابره مي كند و به آن وصف و ويژگي ها شناخته مي شود.

يكي به تنگ نظري و كوته بيني و سطحي نگري، ديگري به بلندنظري و ژرف انديشي؛

يكي به كج فكري و بدرفتاري، ديگري به خوشفكري و درست انديشي و زيبامنشي؛

يكي به سخت گيري و تندخويي و خودكامگي و خودپرستي و تك روي، ديگري به دگردوستي و تساهل و تسامح و انگيزش مشاركت و خشنودي مردم؛

يكي به امانت و راستي و درستي و پاك منشي و دگردوستي و رعايت مقررات خدا و حقوق بشر، و ديگري به عوام بازي و عوام پروري و خودخواهي و نگاه ابزاري به همه چيز و همه كس حتي دين خدا و بندگان او و...

قرآن نماز و نيايش راستين و ياد خدا را از نشانه هاي مردم ايمان دار و درستكار و حق شناس مي شمارد و آنان را چنين وصف مي كند:

«قد أفلح المؤمنون -

الذين هم في صلاتهم خاشعون -

و الذين هم عن اللغو معرضون -

و الذين هم للزكاة فاعلون -

و الذين هم لفروجهم حافظون -



[ صفحه 39]



الا علي أزواجهم او ما ملكت ايمانهم فانهم غير ملومين -

فمن ابتغي ورآء ذلك فاولئك هم العادون -

و الذين هم لاماناتهم و عهدهم راعون -

والذين هم علي صلواتهم يحافظون -

اولئك هم الوارثون -

الذين يرثون الفردوس هم فيها خالدون-» [1] .

راستي كه ايمان آوردگان راستين رستگار شدند،

همانان كه در نماز خود داراي ويژگي فروتني و خشوع هستند،

و آنان كه از بيهوده گويي و كارهاي بيهوده رويگردانند،

و آنان كه زكات و حقوق مالي خود را مي پردازند،

و آنان كه دامان خويش را نگاه مي دارند، مگر از همسران يا كنيزانشان، كه در اين صورت بر آنان سرزنشي نيست...

و آنان كه امانت ها و پيمان هاي خود را رعايت مي كنند،

و آنان كه بر نمازهاي خويش مراقبت مي نمايند،

آنان كه خود وارثانند، همان كساني هستند كه بهشت برين را به ميراث مي برند و آنان در آنجا جاودانه اند.

قرآن در اين آيه هاي درس آموز، شماري از نشانه هاي اساسي جامعه و مديريت و مردم نيك انديش و نيك منش را به تابلو مي برد، كه نماز و نيايش و ياد راستين خدا، يكي از آن نشانه هاست.

بار ديگر به تصوير قرآن از فرد و جامعه و مديريت آراسته ي به



[ صفحه 40]



بينش و ايمان و امانت و پاك منشي و درستكاري - كه مورد نظر خداست - بنگريد، آن گاه به جامعه و پيرامون خود نظاره كنيد، و نيك بينديشيد و منصفانه به داوري بنشينيد كه فاصله ي اين دو از كجا تا كجاست؟

چرا؟ راستي چرا؟

اين فاصله ي از خاك تا افلاك در انديشه و منش و رفتار، نشانگر اين حقيقت است كه بيشتر اين نمازها و تلاوت ها و ادعاها و جمعه ها و جماعت ها و تابلوها، نه حقيقي كه مشابه است، و هر عيب كه هست از مسلماني ماست...