نماز و نيايش درست و آگاهانه و ياد و عبادت سرشار از معنويت و اخلاص خدا، در زندگي فرد و خانواده و در انديشه و منش و رفتار



[ صفحه 29]



جامعه و مديريت آن، نقش پالاينده و سازنده و اثر نيك اصلاحي و تربيتي مي نهد، و در صورت برنامه ي شبانه روزي شدن، به تدريج آنان را از كوتاهي و ستم در حق خود و ديگران دور و پيراسته ساخته و به گوهر خودسازي و احساس انساني آراسته و به راه كمال و رستگاري رهنمون مي گردد.

قرآن در آيه اي ديگر با پيامبر آزادي و معنويت، در مورد اين برنامه ي شبانه روزي اين سان سخن مي گويد:

... و أقم الصلاة ان الصلاة تنهي عن الفحشاء و المنكر و لذكر الله اكبر و الله يعلم ما تصنعون -» [1] .

... و نماز را به پادار، چرا كه نماز از كارهاي زشت و ناپسند باز مي دارد و بي گمان ياد خدا، برتر و بزرگ تر است، و خدا آنچه را انجام مي دهيد مي داند.

اين اثر پالاينده و سازنده ي نماز و ياد خدا، به خاطر آن است كه وقتي انساني به نماز و نيايش آگاهانه و خالصانه برمي خيزد، در حقيقت خداي را به بزرگي ياد مي كند. او را برتر و والاتر مي شمارد، به ياد نعمت هاي بي شمار او مي افتد، او را به مهر گستري و مهرباني مي ستايد، سپاس او را مي گويد، با ياد عدالت و كيفر و پاداش او زندگي مي كند، زبان به بندگي او مي گشايد و از او ياري مي جويد و از آن مهر گستر مي خواهد كه او را از رفتن به راهي كه خودكامگان و مورد خشم قرار گرفتگان رفتند، حفظ كند؛ به راستي آيا جوشش هماره ي



[ صفحه 30]



چنين انديشه و منطقي از قلب و زبان فرد و جامعه و مديريت آن، آنان را به سوي درستي و جوانمردي و رعايت حقوق و حرمت انسان - كه جهان و جهانيان هماره تشنه ي آن هستند - برنمي انگيزد؟

آيا جوشش چنين بينش و منش و روش و رفتار مترقي و خداپسندانه اي از تك تك ده ميليون سلول وجود انسان، او را به سوي دگر خواهي و دگر دوستي و معنويت و اخلاق زيبا اوج نمي بخشد؟

به ويژه كه اين تمرين معنوي و عبادي در آغاز روز، نيمه هاي روز و آغاز و پايان شب تجديد گردد؟

راستي كدامين ما انسانهاي خوددوست و سودجو و خودمحور، براي تربيت و خودسازي و اوج خود از چاه خودخواهي ها و براي مهار كشش ها و كنترل تعصب ها، در لحظه لحظه ي زندگي از گوش جان سپردن به اين درس ها و تكرار و تلقين و انديشيدن در اين فضاي عطرآگين معنوي بي نيازيم؟