همانطور كه اشاره شد بدون ترديد درخشان ترين فراز حيات مسجد در طول تاريخ تمدن اسلامي متعلق به صدر اسلام است و در اين دوره است كه مسجد همه كاركردهاي خود را بالفعل دارا مي باشد و در جايگاه واقعي خود در جامعه اسلامي قرار دارد.

بديهي است كه اگر قرار است جايگاه مسجد در تمدن اسلامي را مورد بررسي قرار دهيم ابتدا بايد به سرچشمه مراجعه كنيم و جايگاه مسجد در صدر اسلام را بشناسيم تا در دوره هاي بعدي فراز و نشيبهاي گوناگون اين نهاد را با معياري مناسب مورد تجزيه و تحليل قرار دهيم. لذا در اين فصل ضمن بررسي جايگاه مسجد در قرآن و سنت، نگاهي به چگونگي تأسيس و تثبيت اين نهاد در جامعه مدينه انداخته و سپس تسري اين سنت در سراسر جهان اسلام در دوره فتوحات را بيان نموده ايم.



[ صفحه 26]