حضرت علي عليه السلام مي فرمايد: لكل شي ء وجه و وجه دينكم الصلاة فلا يشينن أحدكم وجه دينه؛ [1] .

براي هر چيز چهره اي است و چهره ي دين شما نماز است، مبادا كسي چهره و سيماي دينش را خراب نمايد.

اگر دين را به يك انسان تشبيه كنيم و براي آن اعضا و جوارحي در نظر بگيريم؛ مقام و منزلت نماز در جسم دين، همچون مقام و منزلت صورت در بدن است. صورت، شريف ترين عضو از اعضاي ظاهر بدن است، زيرا ارجمندترين عضو بدن انسان، سر او است و شريف ترين عضو در سر، صورت است كه اعضاي حساسي در آن قرار دارد مانند چشم، گوش، بيني، زبان و دندان. هم چنين نماز در ميان عبادت ها، والاترين آنها است، چون نماز مانند صورت دين است و زيبايي هر بدني به زيبايي صورت آن است و اگر صورت كسي زيبا نباشد او را زيبا نمي گويند. زيبايي جسم دين و نيكويي بدن ديانت نيز به نماز بستگي دارد. هنگامي كه ما به ديدار كسي مي رويم، ابتدا به صورت او نگاه مي كنيم و اگر مهرباني و خوشرويي در چهره اش مشاهده كنيم خوشحال مي شويم و دوست داريم با او همنشين شويم و اگر صورتي گرفته داشت از او تنفر مي جوييم.



[ صفحه 27]



در قيامت نيز چون اعمال ما بازرسي شود، اگر نماز ما موجب خشنودي خداوند شود از نوازش و بخشش او برخوردار خواهيم شد و اگر از نماز ما خشمگين شود از رحمت او محروم خواهيم ماند و عبادت هاي ديگر ما نيز سودي نخواهد داشت. هم چنين صورت، يگانه عضو حساسي است كه چون اهل دين و صاحبان علم و يقين به آن بنگرند، سعادت يا شقاوت صاحب آن را به دست مي آورند، نماز نيز يگانه عملي است كه از كيفيت به جا آوردن آن سعادت يا شقاوت نمازگزار استفاده مي شود. اگر كسي نماز را مهم بشمارد و آن را با رعايت آداب و شرايط انجام دهد، نماز صحيح و كامل او، در انجام دادن ساير واجبات و ترك محرمات مؤثر خواهد بود. بديهي است كه چنين شخصي سعادتمند محسوب مي شود. اما اگر در امر نماز توجه و مراقبت نداشته باشد و ركوع و سجود آن را با دقت به جا نياورد و ارزش و مقام نماز را حفظ نكند، چه بسا در واجبات ديگر نيز براي آنها اهميتي قايل نشود، بلكه برخي از گناهان را نيز مرتكب شود و روشن است كه چنين شخصي اهل شقاوت و بدبختي خواهد بود.

هم چنين اگر صورت، داراي اعضاي صحيح و سالمي باشد، پيشاني در كمال درخشندگي، ابروان در حال پيوستگي، چشمان، پرجاذبه، بيني با حالتي زيبا، دهان چون غنچه ي گل، دندان چون صدفي درخشان و محاسن، نيكو و چشم نواز باشد، بديهي است كه چنين صورتي در كمال زيبايي و مورد اشتياق خواهد بود. برعكس، اگر صورتي كه پيشاني آن تاريك و موهاي ابروانش ريخته و چشمانش به حالت دردناكي گرفتار باشد و بيني آن ورم كرده و لبش



[ صفحه 28]



زخم شده و دندان هايش ريخته باشد، چنين صورتي در نهايت زشتي و موجب تنفر و دوري خواهد بود.

هم چنين نماز كه صورت دين است داراي اعضا و جوارحي است كه آنها مانند پيشاني و ابرو و چشم و بيني و دهان و محاسنند. مانند تكبير و قيام و ركوع و سجود و تشهد و سلام و مستحبات نماز؛ پس نماز كه صورت و چهره ي دين است اگر داراي اعضاي صحيح و كاملي باشد، عملي زيبا و موجب خشنودي خداوند خواهد بود. اگر اعضاي اين صورت و چهره، سالم و زيبا نباشد و اعمال نماز صحيح و كامل انجام نگيرد، آن صورت، زشت و آن عمل مايه ي تنفر و دوري است و خداوند به چنين نمازي توجهي نخواهد كرد. [2] .