دراين زمينه، احاديث بسياري نقل شده كه در اين جا مجال پرداختن به آن ها نيست [1] .

رسول خدا صلي الله عليه و آله نماز جمعه را «حج مساكين» دانسته [2] و آن را موجب آمرزش گناهان شمرده است [3] .

نماز جمعه، نمايش وحدت و قدرت مسلمانان و ميعاد نمازگزاران مؤمن است.

رسول خدا صلي الله عليه و آله در آغاز هجرت، وقتي به مدينه رسيد، اولين نماز جمعه را براي مردم به پا داشت و اين اجتماع شكوه مند و سازنده را پايه گذاري كرد.

اين نماز، بعد سياسي و حكومتي دارد. خطيب و امام جمعه، يا حاكم مسلمين است، يا كسي كه از طرف رهبري، به اين سمت منصوب شده است.



[ صفحه 91]



بركات و آثار سازنده تربيتي و اجتماعي اين عبادت سياسي بسيار است، كه چند نمونه اشاره مي شود:

1. تقويت روحيّه اخوت و برادري

همه از هر جا در يك مجمع و مصلّي گرد مي آيند و با رنگ ها و نژاد مختلف كنار هم مي نشينند. آن چه در نماز جماعت بود، به مراتب بيشتر و قوي تر در نماز جمعه، اين تجمّع هفتگي مسلمانان وجود دارد.

2. تشكّل نيروهاي اسلام

اين عبادت، به نوعي مسلمانان را بر محور عبادت و نماز، تشكلّ و يك پارچگي مي بخشد و مايه ترس دشمنان اسلام و خنثي شدن توطئه هاي تفرقه افكنانه و شايعه هاي آنان است.

3. رشد فكري ـ سياسي مسلمانان

به مقتضاي مطالب آگاهي بخشي كه درخطبه هاي جمعه بيان مي شود، مردم از مسايل سياسي كشور خود و جهان با خبر مي شوند و با آشنايي به وظايف اجتماعي خويش، در صحنه اجتماع حضور بيشتر مي يابند.

4. تقويت روحيّه جمعي

اين نيز از آثار نماز جمعه است كه قطره هاي پراكنده افراد انساني را در يك اقيانوس، گرد مي آورد و همه با ارتباط متقابل و شناسايي هم، روحيه اجتماعي پيدا مي كنند و انزوا و فرد گرايي از بين مي رود.



[ صفحه 92]



5. مركزيت بسيج مردم

سنگر نماز جمعه، بهترين جاي دعوت مردم به بسيج شدن براي جهاد و دفاع و حلّ مشكلات اجتماعي و ياري رساني به ديگران است. اين قدرت عظيم مردمي كه در نماز جمعه متجلّي مي شود، همواره مورد توجّه بوده و در صدر اسلام نيز، رسول خدا صلي الله عليه و آله و اميرالمؤمنين عليه السلام از مساجد و پس از خطبه ها، افراد را بسيج كرده و به جبهه هاي جهاد، مي فرستادند و بسياري آثار ديگر ...

همه توفيق ها از خدا است. جعفر شيخ الاسلامي