جامع اصفهان يا مسجد عتيق يا مسجد جامع عتيق مسجدي است در حوالي ميدان كهنه اصفهان در محله بواسحاقيه كه در زمان سلجوقيان در جاي مسجد قديمي بنا گرديده و يا ساختمان آن مسجد به صورت كنوني تجديد شده و بر وسعت آن افزوده اند و در قرون بعد قسمت هاي مختلفي بدان اضافه كرده اند.

اين مسجد به نام مادر شاه نيز خوانده مي شود (1700 ميلادي)، در اطراف يك صحن مربع شكل، چهار ايوان با حجره هايي در دو طبقه احداث گرديده و در جهت قبله به صورت يك شبستان بزرگ گنبددار گسترش پيدا نموده است. از چهار گوشه صحن چهار راه رو با صحن هاي كوچك تري كه داراي اتاق هايي در چند طبقه جهت سكونت هستند، ارتباط پيدا مي كند. ابعاد بنا فوق العاده بزرگ است و قسمت هاي مختلف آن با يكديگر داراي هماهنگي برجسته است.

مدخل مسجد در محور خود نسبت به ميدان، به خاطر آن كه در جهت قبله بايد باشد، انحراف دارد ولي ايوان مدخل آن با مهارت به



[ صفحه 57]



صورت مايل نسبت به ميدان ساخته شده به طوري كه تغييري در شكل ميدان نمي دهد [1] .