(قَالَ اَلذَّيِنَ غَلَبُوا عَلَي اَمرِهِم لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيهِم مَسجِداً):

آن ها كه از راز اصحاب كهف آگاهي يافتند و آن را دليلي بر رستاخيز ديدند گفتند ما مسجدي در كنار (مدفن) آن ها مي سازيم تا خاطره آن ها فراموش نشود» [1] .

پس از ماجراي بيدار شدن اصحاب كهف و آگاه شدن مردم پس از سه قرن، آن ها از خدا خواستند كه چشم از اين جهان بپوشند و به جوار رحمت حق منتقل شوند و چنين شد. ظاهر تعبير قرآن اين است كه اصحاب كهف سرانجام بدرود حيات گفتند و به خاك سپرده شدند.

مؤمنين و علاقه مندان به آن ها تصميم گرفتند معبدي در كنار آرام گاه آنان بسازند، قرآن اين موضوع را در آيات فوق با لحن موافقي آورده است و اين نشان مي دهد كه ساختن معبد به احترام قبور بزرگان دين نه تنها حرام نيست ـ آن چنان كه وهابي ها مي پندارند ـ بلكه كار خوب و شايسته اي است.

اصولاً بناهاي يادبود كه خاطره افراد برجسته و با شخصيت را زنده مي دارد هميشه در ميان مردم جهان بوده و هست، و يك نوع قدرداني از گذشتگان و تشويق براي آيندگان در آن كار نهفته است، اسلام نه تنها از اين كار نهي نكرده بلكه آن را مجاز شمرده است.

وجود اين گونه بناها يك سند تاريخي بر وجود اين شخصيت ها و برنامه و تاريخ شان است، به همين دليل پيامبران و شخصيت هايي كه قبر آن ها متروك مانده تاريخ آن ها نيز مورد ترديد و استفهام قرار گرفته است.



[ صفحه 44]



اين نيز واضح است كه اين گونه بناها كمترين منافاتي با مسأله توحيد و اختصاص پرستش به «الله» ندارد، زيرا «احترام» مطلبي است و «عبادت» و پرستش مطلبي ديگر [2] .



[ صفحه 47]