شناخت و آگاهي
از اسباب مهم حضور قلب، معرفت و آگاهي به معبود و عبادت، بعد از معرفت مي باشد؛ چنان كه امام صادق عليه السلام فرموده است:
ما من شي ء بعد المعرفة يعدل هذه الصلاة؛ [1] .
بعد از معرفت، عملي وجود ندارد كه با نماز رقابت كند.
[ صفحه 100]
نماز عالم و عابد يكي نيست
كجا بي علم با عالم مساوي است؟
نماز عابدي گر بي شمار است
يكي از عالم، افضل زان هزار است
چرا كه توجه انسان به خدا و درك عظمت حق تعالي بستگي به ميزان شناخت و معرفت او از خدا دارد.
انسان بر اثر معرفت و شناخت خداي متعال به حقايقي مي رسد كه در كسب حضور قلب تأثير فراواني دارند:
پاورقي
[1] بحارالانوار، ج 69، ص 406.