انتخاب مكان خلوت و تاريك


براي اين كه هيچ چيز نمازگزار را به خود جلب نكند، بايد مكان خلوت و بي سر و صدا، بي منظره و تاريكي را انتخاب كند؛ مثلا در مكاني كه عكس، تلويزيون و راديوي روشن، فرد ديگر و... نباشد كه مسلما تحصيل حضور قلب در چنين مكاني راحت تر از مكان شلوغ، پر رفت و آمد و... مي باشد، چون زمينه ي حواس پرتي در آن جا كمتر است.

در اين باره بهتر است كلامي را از شهيد ثاني نقل كنيم كه مي فرمايد:

براي شخص ضعيف كه فكرش به اندك چيزي كه چشمش مي بيند يا گوشش مي شنود، متفرق مي شود، علاج آن است كه چشم هاي خود را ببندد و يا در خانه تاريكي نماز بخواند يا آن كه در مقابل خود چيزي نگذارد كه نظر او را جلب كند يا نزديك ديواري بايستد كه چشم انداز نداشته باشد و احتراز كند از نماز بر شوارع (خيابان ها) و مواضع (مكان ها) منقوشه (نقاش شده) و بر فرش هاي مزين و از اين جهت، اهل عبادت در خانه ي تنگ و تاريكي كه وسعت آن به قدري بود كه انسان بتواند در آن نماز بگزارد عبادت مي كردند تا آن كه هم آنان [بر يك نقطه] متمركز باشد. [1] .



[ صفحه 50]



البته حالا قلوب مختلف است و هر انساني خود مي داند كه اگر در خلوت عبادت كند به حال او مناسب تر است يا در جلوت (آشكار و ظاهر).

در آخر نبايد اين نكته را فراموش كرد كه بستن چشم يا انتخاب مكان خلوت و تاريك، نمي تواند حضور قلب كامل بياورد، چرا كه قوه ي خيال و حب دنيا در تاريك ترين جا و بي سر و صداترين مكان وجود دارند، بلكه گاهي در خانه ي تاريك و كوچك، فعاليت قوه خيال بيشتر مي شود، پس انسان در مرحله ي نخست بايد به حال خود رجوع كند كه خلوت با او سازگاري دارد يا جلوت و در مرحله ي بعد از انتخاب مكان، بايد بداند كه قوه ي خيال در تاريك ترين مكان ها خواهد آمد و با انتخاب چنين مكاني، فقط زمينه براي كنترل قوه خيال آماده شده، ولي چگونگي حفظ آن به همت و تلاش بيشتري نياز دارد.


پاورقي

[1] شهيد ثاني، التنبيهات العلية علي وظايف الصلوة القلبيه، ص 110.


بازگشت