«اتل ما أوحي اليك من الكتاب و أقم الصلاة ان الصلاة تنهي عن الفحشاء و المنكر و لذكر الله أكبر و الله يعلم ما تصنعون». [1] .

«آنچه را از كتاب (آسماني) به تو وحي شده تلاوت كن، و نماز را برپا دار كه نماز (انسان را) از زشتي و گناه باز مي دارد و ياد خدا بزرگتر است و خداوند آنچه را انجام مي دهيد مي داند.»

آيه شريفه صراحتا اعلان مي كند كه نماز عامل بازدارنده انسان از زشتي ها و فحشاء است. چرا كه غفلت، عامل بسياري از گناهان است و



[ صفحه 47]



نماز انسان را از غفلت درمي آورد و او را به ياد خداوند مي اندازد، خصوصا در هر شبانه روز اقلا پنج بار وقتي انسان به نماز مي ايستد و به ياد خداوند مي افتد، ديگر كمتر به گرد گناه مي گردد.

امروزه يكي از مشكلات جوامع اسلامي، مشكل تهاجم فرهنگي بيگانگان است. آلوده كردن جوانان، پسران و دختران به بي بندوباري و تبعيت از فرهنگ ابتذال / از مشكلات بلكه خطراتي است كه جوامع الهي و معنوي را تهديد مي كند، به خصوص با پيشرفت تكنيك و صنعت اين مسأله شكل حادتري به خود گرفته و مي گيرد. مسأله ماهواره و رايانه و اينترنت از مسائل اجتناب ناپذير جوامع بشري شده است.

اين كه در مقابل با اين تهاجم چه بايد كرد، سخن بسيار گفته شده است و يقينا بعد از اين هم گفته مي شود، اما اين راه هاي مقابله چقدر مؤثر است، در آينده بايد قضاوت نمود ولي آنچه بدون شك مؤثر است و تخلف ندارد وعده الهي است كه مي فرمايد: نماز انسان را از فحشا و منكر باز مي دارد. [2] .

«روي أن فتي من الأنصار كان يصلي الصلاة مع رسول الله صلي الله عليه و آله و يرتكب الفواحش فوصف ذلك لرسول الله صلي الله عليه و آله فقال ان صلاته تنهاه يوما ما فلم يلبث أن تاب». [3] .

روايت شده كه جواني از انصار با اين كه نمازش را پشت سر پيامبر صلي الله عليه و آله مي خواند، گرفتار بعضي از زشتي ها نيز بود، شرح حالش را به رسول خدا گفتند. حضرت فرمودند: «همين نمازش روزي او را از اين كارهاي زشت



[ صفحه 48]



باز مي دارد.» طولي نكشيد كه جوان از آن زشتي ها دوري نمود.

و باز به رسول خدا صلي الله عليه و آله عرض كردند: «ان فلانا يصلي بالنهار و يسرق بالليل». فلاني روز نماز مي خواند و شب دزدي مي كند! پيامبر صلي الله عليه و آله فرمودند: «فقال: ان صلاته لتردعه». [4] «همين نمازش مانع دزدي او خواهد شد.»

علي عليه السلام در ضمن خطبه قاصعه فرمودند:

«و عن ذلك ما حرس الله عباده المؤمنين بالصلوات و الزكوات». [5] .

«و از اين جاست كه خداوند با نمازها و زكات ها از بندگان با ايمانش پاسداري مي كند...»

يعني نماز و زكات براي انسان حكم پاسداري دارند كه محافظ آدمي هستند و او را از خطرات اخلاقي و انحرافات حفظ مي كند.

امام خميني (ره) مي فرمايد:

اينهايي كه در اين مراكز فساد كشيده شده اند، اينها آن بي نمازها هستند، نمازخوانها توي مساجدند و مهيايند براي خدمت. [6] .

البته نماز صحيح كه شرايط و اجزاي آن كامل باشد، داراي چنين اثر طهارت بخشي است و به هر اندازه كه از آداب و شرايط نماز كاسته شود و نماز روح خود را از دست بدهد، از خاصيت بازدارندگي او نيز كاسته مي شود.



[ صفحه 49]



امام باقر عليه السلام فرمودند:

«عليك بالاقبال علي صلاتك فانما يحسب لك منها ما أقبلت عليه». [7] .

«در نماز، توجه به خدا داشته باش، زيرا از نماز آن مقدار قبول مي شود كه با توجه خوانده شود.»

«عن النبي صلي الله عليه و آله: لا صلاة لمن لم يطع الصلاة و طاعة الصلاة أن تنهي عن الفحشاء و المنكر». [8] .

رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمودند: «نماز نخوانده است كسي كه از نماز اطاعت نكند، اطاعت از نماز آن است كه انسان را از فحشا و منكر بازدارد.»

امام صادق عليه السلام فرمودند:

«من أحب أن يعلم أ قبلت صلاته أم لم تقبل فلينظر هل منعته صلاته عن الفحشاء و المنكر فبقدر ما منعته قبلت منه». [9] .

«اگر كسي مي خواهد بداند نمازش پذيرفته شده است يا نه، نگاه كند ببيند آيا نمازش او را از گناهان بازداشته است يا نه؟ به هر اندازه كه او را از فحشا بازداشته به همان اندازه از او پذيرفته شده است.»

قابل ذكر است كه ممكن نيست كسي نماز بخواند و هيچگونه اثري در او نبخشد، هرچند نمازش صوري باشد، هر چند آلوده گناه باشد، البته



[ صفحه 50]



اين گونه نمازها تأثيرش كم است. اين گونه افراد همان نماز را نمي خواندند از اين هم آلوده تر بودند. [10] .

به عبارت روشن تر نهي از فحشا و منكر سلسله مراتب و درجات زيادي دارد و هر نمازي به نسبت رعايت شرايط داراي بعضي از اين درجات است.

البته اگر ما واقعا اهل نماز بوديم از بسياري گناهان دور بوديم و مرتكب نمي شديم، طبق نقلي كه از علي عليه السلام شده فرمودند:

ينبغي للعبد أن يتوضأ خمسة وضوآت؛ الأول، وضوء القلب عن المكر و الخدعة و الكبر و الحسد و البغض و العداوة، قال عزوجل: «و ثيابك فطهر» [11] أي قلبك، و الثاني، وضوء اللسان من الغيبة و الكذب و البهتان و الزور، و قال عزوجل». «... و لا يغتب بعضكم بعضا...» [12] و الثالث، وضوء البطن عن الشبهة و الحرام، قال الله تعالي: «... كلوا من الطيبات... [13] ، و الرابع، وضوء الطهر عن لبس الحرام، قال الله عزوجل: «... و ريشا و لباس التقوي ذلك خير...» [14] و الخامس: وضوء الظاهر كما قال



[ صفحه 51]



الله تعالي: «... اذا قمتم الي الصلاة فاغسلوا وجوهكم و أيديكم...» [15] .

بر بنده خدا سزاوار است كه پنج وضو بسازد، وضوي اول وضوي قلب و پاكيزه كردن آن از مكر و خدعه و حسد و كينه و دشمني است. خداوند عزوجل در قرآن فرموده: «جامه هاي خويش را پاك و طاهر ساز» و مقصود، طاهر ساختن قلب است. وضوي دوم وضوي زبان و پاكيزه كردن آن از غيبت و دروغ و تهمت و گفتار بيهوده و نارواست و خداوند در كتاب خود فرموده: «كسي از شما نبايد از ديگري غيبت كند» وضوي سوم وضوي اندرون و پاكيزه ساختن شكم از خوراك شبهه ناك و حرام است و خداوند فرموده: «از خوراكيهاي پاك و پاكيزه تناول كنيد» و وضوي چهارم وضوي بدن و جسد است از پوشيدن جامه هاي حرام و ممنوع و خداوند متعال مي فرمايد: «پوشش و جامه تقوي و لباس پرهيز است كه از هر جامه اي بهتر و سزاوارتر است و وضوي پنجم ظاهري است، همان كه خداوند در قرآن فرموده: «اي اهل ايمان، چون در صدد اقامه نماز شديد رخسار و دست هاي خود را با آب بشوييد. [16] .