پاورقي شماره ي 3 صفحه 32

عياشي در تفسيرش - جلد 19:1 - با سندهائي از [حسن بن علي بن أبوحمزه ي بطائني] روايت دارد كه؛ پدرش گفت؛ امام صادق عليه السلام فرمود:

«اسم أعظم خدا! در [أم الكتاب]، تكه تكه (پراكنده) گرديده است.»

اين حديث را سيد بحراني، در تفسيرش [برهان] - جلد 41:1 - يادآور است.

و عبدالملك بن عمر، از امام صادق عليه السلام، روايت كرده كه:

«ابليس، چهار مرتبه، صدايش به گريه بلند شد!:

1- آن زمان كه؛ از درگاه مقدس الهي! رانده گشت.

2- لحظه اي كه؛ به زمين، فرود آمد.

3- لحظه اي كه؛ محمد صلي الله عليه و آله، برانگيخته شد - در آن زمان كه؛ خاموشي و سكوت مرگباري! از خلو پيامبران، همه جا را فرا گرفته بود -

4- زماني كه؛ أم الكتاب، يعني: الحمدلله رب العالمين، نازل شد.

و دو بار، صدا و نفس، در بيني اش پيچاند! و خرنشي كرد:

يك بار، هنگامي كه؛ آدم از درخت (بهشت) خورد.

و بار ديگر، موقعي كه؛ (از بهشت،) به زمين فرود آورده شد.»

فرمود:

«و كسي كه؛ چنان فعلي از او سر زد! از درگاه مقدس پروردگار، رانده شد!.»

تفسير عياشي، جلد 20:1، برهان، جلد 42:1، نور الثقلين جلد 3:1.

و قرطبي در تفسيرش - جلد 109:1 - يادآور شده كه؛ آن را [ابن انباري] به سندش از مجاهد، روايت مي كند.

مرحوم صدوق، در ثواب الأعمال: 130 روايت دارد كه:

«مرحوم پدرم گفت: محمد بن يحيي عطار، از محمد بن أحمد، از محمد بن حسان، از اسماعيل بن مهران گزارش داد كه؛ حسن بن علي بن أبوحمزه ي بطائني، از پدرش برايم روايت كرد كه؛ امام صادق عليه السلام فرمود:

اسم أعظم خدا! در [أم الكتاب]، تكه تكه (پراكنده) گرديده است.»

و عياشي در تفسيرش، جلد 20:1 از اسماعيل بن أبان [مرفوعا] مي آورد كه: «رسول خدا صلي الله عليه



[ صفحه 121]



و آله، به جابر بن عبدالله فرمود:

اي جابر! آيا بهترين و بالاترين سوره اي را كه؛ خداوند در كتابش نازل فرموده، به تو ياد ندهم؟

جابر گفت: آري، پدر و مادرم فداي شما! اي رسول خدا! آن را به من ياد بده!»

راوي گفت:

«الحمدلله را - كه؛ أم الكتاب است - به او ياد داد. سپس فرمود:

اي جابر! آيا؛ از ويژگيش، آگاهت نكنم؟

(جابر) گفت: آري، پدر و مادرم فداي تو! آگاهم كن.

فرمود: آن، درمان هر دردي است، به جز مرگ!

اين حديث، در منابع زير، موجود است:

بحار، جلد 237:92، وسائل الشيعه، جلد 874:4، برهان، جلد 42:1، مجمع البيان، جلد 17:1 و 18.

و علي بن ابراهيم قمي، در تفسيرش - جلد 1:صفحه 29 - آورده كه؛ پدرم از حسين بن علي بن فضال، از علي بن عقبه، روايت مي كند كه: امام صادق عليه السلام، فرمود:

«ابليس، (دو بار) از درد و ناراحتي، به صدا درآمد! و به طرز خاصي! آه و ناله كرد:

1- زماني كه؛ خدا، پيامبرش صلي الله عليه و آله را برانگيخت - در آن زمان كه؛ خاموشي و سكوت مرگباري! از خلو پيامبران، همه جا را فرا گرفته بود! -

2- هنگامي كه؛ أم الكتاب، نازل شد.»



[ صفحه 122]