پاورقي شماره ي- 1 صفحه 31

در تفسير عياشي - جلد 22:1 - از محمد بن مسلم مي آورد كه؛

«از امام صادق عليه السلام، درباره ي [و لقد آتيناك سبعا من المثاني و القرآن العظيم] [1] پرسيدم، فرمود: فاتحة الكتاب [(اين چنين است كه) در آن، گفتار و كلمات، دو بار گفته مي شود. و رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود:

البته! خدا] از گنج بهشت، به فاتحة الكتاب، بر من منت گزارد! در آن [بسم الله الرحمن الرحيم] آيه اي است، كه درباره اش مي فرمايد:

و هر گاه؛ - در قرآن - پروردگارت را به يكتائيش ياد كردي! (منكرين حق) با رويگرداني و نفرتي! به قهقري برگشتند!] [2] .

و [الحمدلله رب العالمين]:دعاي أهل بهشت است، هنگامي كه؛ خدا را به حسن پاداش، سپاسگزار شدند.

و [مالك يوم الدين]:

جبرئيل گفت: هرگز مسلماني آن را نگفت مگر اينكه؛ خدا و أهل آسمانهايش، او را تصديق كردند.

[اياك نعبد]:خالص و پاك نمودن عبادت است.

[و اياك نستعين]:برترين و بالاترين چيزي است كه؛ بندگان، حوائج خود را با آن، طلب كردند.

[اهدنا الصراط المستقيم]:راه أنبيا است. و همانها؛ كساني اند كه؛ خدا، بر آنان، نعمت، ارزاني داشته است.

غيرالمغضوب عليهم]:يهوداند و [غيرالضالين]، مسيحيان.»

اين حديث را سيد بحراني، در تفسير برهان [جلد 42:1 و 51] و مجلسي، در بحار [جلد 237:92] و طبرسي در مجمع البيان [جلد 31:1] نيز، روايت كرده اند.

و يونس بن عبدالرحمن از شخصي - مرفوعا - روايت كرده كه:

«از امام صادق عليه السلام درباره ي [و لقد آتيناك سبعا من المثاني و القرآن العظيم] پرسيدم، فرمود:

آن، سوره ي حمد است، شامل هفت آيه. از آن آيات؛ [بسم الله الرحمن الرحيم] است. و چون؛ در دو ركعت، تكرار مي شود، همانا؛ [مثاني] نامگذاري شده!»

تفسير عياشي، جلد 19:1، برهان جلد 42:1.



[ صفحه 118]



و أبوبكر حضرمي، گزارش داده كه؛ امام صادق عليه السلام، فرمود:

«هر گاه؛ براي تو، حاجتي روي داد! [مثاني] و سوره ي ديگري بخوان، و دو ركعت نماز، بجاي آور! و دعا كن (و حاجت خويش) از خدا بخواه!

گفتم: خدا، كارساز تو باشد! [مثاني] چيست؟

فرمود: فاتحة الكتاب: بسم الله الرحمن الرحيم، الحمدلله رب العالمين»

تفسير عياشي، جلد 21:1، برهان، جلد 42:1 و جلد 353:2، تفسير صافي، جلد 912:1، بحار جلد 236:92.

و عياشي در تفسيرش - جلد 251:2 - از سدي آورده كه؛ شخصي، از علي عليه السلام شنيد، مي فرمايد:

«سبعا من المثاني، فاتحة الكتاب است.»

اين حديث را سيد بحراني، در برهان [جلد 354:2] و مجلسي، در بحار [جلد 236:92] يادآوري كرده اند.

و از محمد بن علي بن محبوب، روايت است كه؛ عباس، از محمد بن أبي عمير، از أبوأيوب، از محمد بن مسلم، مي آورد كه:

«از امام صادق عليه السلام، درباره ي [سبع المثاني و القرآن العظيم] پرسيدم: آيا؛ همان، فاتحة الكتاب است؟

فرمود: آري!

گفتم: [بسم الله الرحمن الرحيم] از سبع المثاني است؟

فرمود: آري! آن، بهترين آنها است!.»

تهذيب الأحكام، جلد 218:1، نور الثقلين، جلد 7:1، وسائل الشيعه، جلد 745:4.

و در تفسير فرات كوفي، صفحه 81 روايت است كه: «جعفر بن أحمد - به طور معنعن - بر من حديث كرد كه؛ سماعة بن مهران گفت: از امام صادق عليه السلام درباره ي [و لقد آتيناك سبعا من المثاني و القرآن العظيم] پرسيدم.

و فرمود: - به خدا سوگند! - همان سبع المثاني. و مائيم وجه الله! كه؛ بين شما نازل شد. هر كه؛ ما را شناخت، كه ما را شناخته! و هر كه؛ بر ما جاهل شد، [يقين] در مقابل او است! - يعني؛ مرگ -»

و از او، در صفحه 82 روايت است كه؛ «علي بن يزداد قمي - به طور معنعن - بر من حديث كرد، كه حسان عامري گفت: از أبوجعفر عليه السلام درباره ي [و لقد آتيناك سبعا من المثاني و القرآن العظيم] پرسيدم. فرمود:

تنزيلش اين طور نيست، همانا؛ چنين است: [و لقد آتيناك سبعا مثاني] مائيم آنها - فرزند فرزند - و قرآن عظيم، علي بن أبيطالب عليه السلام است.»



[ صفحه 119]