چون، فاتحه ي شريف! روشنگر حقايق و معارف الهي است، معارفي همچون؛ صفات مولي سبحانه! و



[ صفحه 62]



يقين به اينكه؛ او، پروردگار جهان و جهانيان است! و آفريدگان - تماما - در قبضه ي او، بندگان مربوب آن حضرت اند، كه قادر به دفاعي از خويش نبوده! و مالك سود (و زيان) و مرگ و حيات و رستاخيزي نيستند!. و خدا است، كه به ايجادشان پرداخته و تربيتشان مي كند! نعمتها را بر آنها ارزاني داشته! و گرفتاري و بلا را از آنان دور مي سازد!. و به دست او است، هر خيري! و به سوي او است بازگشت آفريدگان! «تا كساني را كه بدرفتار شدند! به كردار زشتشان برساند! و به آنها كه؛ خوش رفتار شدند، نيكوترين پاداش دهد!.» [1] .

بنابراين؛ كسي كه به اين معارف، گردن نهد، ترس و خوف، از او بر كنار مي شود! و از كسي خوف و هراس ندارد و از همگان قطع رابطه كند! آن چنانكه؛ توانائي و توان، از أحدي بر خود نبيند! و اين، حد [يقين] به خدا است، چنانكه؛ [مثني بن وليد حناط] در كتابش از أبوبصير آورده كه؛

«امام صادق عليه السلام، به من فرمود:

هيچ شيئي نيست، مگر اينكه؛ برايش حدي است.

گفتم: حد توكل چيست؟

فرمود: يقين.

گفتم: پس؛ حد يقين چيست؟

فرمود: اينكه؛ از چيزي نترسد.» [2] .