هر گاه؛ بنده ي (واقعي!) در اين سوره ي شريف، دقت و وارسي كند! و بداند كه مولي سبحانه! است كه او را در جهان و مراتب سيرش به سوي خود، تربيت مي كند، و سرانجامش به او منتهي مي گردد. و او است، مالك آغاز و انجامش! و براي او است، خلق و أمر! و او است، [رحمن و رحيم]! و هر چه در وجود و هستي، جلوه گر است از عطا و نعمت و رحمت او است! و هر گاه؛ با كلمه ي حصر [اياك نعبد و اياك نستعين]، اقرار و اعتراف كند كه؛ همگان، بنده ي حق جل جلاله اند! و او است، اله و معبود و مرجع كمك و استمداد! از اين راه و بدين وسيله؛ خودش را از مرض (ويرانگر) ريا و شهرت طلبي، درمان خواهد كرد! و مسلما؛ رگ و ريشه ي آن را از دلش ريشه كن خواهد كرد! و قلب و سينه اش را به صلاح! و عملش را به خلوص، پيوند خواهد داد! و كسي را در بندگي و عبادت پروردگارش شريك نخواهد گرفت!.

زيرا؛ تعريف ريا و شهرت طلبي! همان؛ اراده كردن بندگان، به اطاعت خدا! و طلب منزلت و مقام، در دل مردم است! - با ارائه ي صفات و خصال نيك، به خاطر حرص و آز دنيا، كه آمال و هدفشان قرار گرفته است! -

اين مرض نابود كننده! از بدگماني انسان، به مولي، ريشه مي گيرد! و آن، شرك (جلي و خفي) است! كه؛ با حقيقت معارف الهي و معاني بزرگ اين سوره، ناسازگار است. و بعد از شناسائي و معرفت حق تعالي! - كه او



[ صفحه 57]



است، آغاز و مصدر جميع نعمتها! و او است منعم علي الاطلاق (آفريدگان)! - ديگر هدفي براي رياكار و مانندش - كه صلاحيت پيگيري داشته باشد! - نمي ماند! و قصد و غرضي كه؛ دست خدا و قضا و قدرش در آن نباشد، (هرگز) يافت نمي شود!