نامهاي سوره ي فاتحه
اين سوره - كه از بركت و شرافت، موج مي زند! - به أسامي گوناگون، نامگذاري شده، و تماما؛ نمودار فوائد (و آثار) بسيار قابل توجهي است. به اين ترتيب:
«المثاني» - چنانكه؛ در روايتي، «عياشي» با سندش از امام صادق عليه السلام روايت كرده، كه آن جناب فرمود:
«هر گاه؛ حاجتي، براي تو روي داد، [مثاني] و يك سوره ي ديگر، بخوان، و دو ركعت نماز، به جاي آور، و حاجت خود را از خدا، بخواه!.
(راوي اظهار مي كند؛) گفتم:
خدا، كارساز تو باشد! [مثاني] چيست؟!
فرمود: فاتحة الكتاب.» [1] .
«السبع المثاني» - چنان كه؛ در چندين خبر آمده است [2] و مولي سبحانه! در كتابش، آن را، به اين نام، ناميده. آنجا كه فرمود:
«و لقد آتيناك سبعا من المثاني و القرآن العظيم» [3] .
و اين آيه، در جامعيت سوره ي فاتحه - كلياتي از علوم ديني و معارف الهي! كه در قرآن كريم، وجود دارد - دروس عالي! (و حقايقي) به ما مي آموزد! و بالصراحه؛ بيان مي كند كه؛ [فاتحة الكتاب]، تصوير كوچك و نمودار قرآن است!. اين سوره، مجمل! و قرآن، شرح مفصل او است!. به همين جهت ذات أقدس الهي آن دو را، مقابل هم قرار داده! و منتي كه با اين سوره، بر پيامبر أعظم دارد، قرين منتگزاري او (جل و علا!) با قرآن پر عظمت است! چنانكه؛ رسول خدا صلي الله عليه و آله، ضمن حديثي - كه در شأن اين آيه ي (عظيم و) شريف است - صريحا مي فرمايد:
«خدا، به فاتحة الكتاب، منت خاص جداگانه اي! بر من نهاد، و آن را مقابل قرآن - كه از جلال و عظمت، درياي مواج است! - قرار داد.» [4] .
[ صفحه 32]
پاورقي
[1] تفسير عياشي، جلد 1، صفحه 22 (چاپ قم، به سال 1380 قمري هجري).
[2] مرحوم صدوق، در «عيون أخبار الرضا (ع)» - جلد 1، صفحه 300 - روايت كرده است كه:
«بأميرالمؤمنين عليه السلام، گفته شد:
يا أميرالمؤمنين! از [بسم الله الرحمن الرحيم]، ما را آگاه ساز، كه آن، آيا از [فاتحة الكتاب] است؟
فرمود: آري! رسول خدا صلي الله عليه و آله، آن را مي خواند، و آيه اي از آن، به حساب مي آورد و مي فرمود: فاتحة الكتاب، همان [سبع المثاني] است.»
و در اين معني، أحاديث ديگري است كه؛ در فصل سوم - پاورقي شماره 1 - آورده ايم.
[3] حجر، آيه: 87.
[4] تمام حديث، در فصل سوم - پاورقي شماره ي 2 - ديده شود.