انواع سجده


من سجده ام كه نه فقط در نماز عنصري بسيار ارزشمند هستم، بلكه در غير نماز هم ارج و ارزش والايي دارم؛ زيرا من هستم كه منحصر به فروتني در پيشگاه خداوند مي باشم و نبايد مرا براي غير او بجا آورند. [1] .



به آستان كسي سر به سجده نگذارد

مگر كسي كه خدا را بداند او انباز



عالي ترين ارزشهاي انسان آن گاه شكوفا مي شود كه به رتبه آنها كه براي خداوند و در برابر امر خداوند سجده كردند، برسد.

نقش من در غير نماز عبارت است از:

1. سجده ي شكر، يعني سپاس الطاف و نعمت هاي خدا؛ زيرا شكر نعمت ها وقتي كه با حالت خاكساري كامل همراه شود زيباترين شكر است.



[ صفحه 136]



2. سجده ي تلاوت، آن گاه كه آيه سجده را مي شنوند. [2] .

3. سجده اي كه معمولا براي خضوع و خشوع اظهار عشق و نيايش به پيشگاه الهي انجام مي دهند (سجده مطلق)

4. سجده براي جبران سهو و اشتباه در نماز. [3] (دو سجده سهو)

يكي از دلائل اهميت سجده همين است كه در ميان اذكار و افعال نماز، فقط سجده خاصيت جبران گري را دارد.


پاورقي

[1] و ان المساجد لله فلا تدعو مع الله احدا؛ نماز و اعضاء سجده به ويژه پيشاني و سر را بر زمين نهادن با قصد سجده، منحصر به خداوند است (جن، 11).

[2] آيات سجده در قرآن فراوان است، ولي آنچه سجده براي آنها واحب مي شود 4 آيه است كه در آنها به سجده امر مي كند و در سوره هاي: الم تتريل، حم سجده، علق و النجم مي باشند. و وجوب سجده وقتي است كه خود انسان تلاوت كند و يا ديگري تلاوت كند و بشنويم اما مطالعه كردن بدون تلاوت يعني مطالعه اي كه فقط با چشم باشد موجب سجده واجب نمي شود.

[3] سخني كه در نماز اشتباها خارج مي شود با دو سجده سهو بعد از نماز جبران مي شود و همچنين اگر سلام واجب نماز را بي مورد دادند مثلا گفتند: السلام عليكم و رحمة الله و بركاته و يا گفتند: السلام علينا... كه احتياطا در اين مورد هم سجده سهو به جاي آورند. و براي تشهد و يك سجده فراموش شده كه بايد قضاي تشهد و سجده را نيز بجاي آورند و براي شكي كه در نماز بين ركعت 4 و 5 پيش مي آيد كه بايد فرض كنند كه 4 ركعت خوانده اند و نماز را تمام كنند سپس دو سجده سهو بجا آورند، بدين صورت كه نيت مي كنند و سر به سجده مي گذارند و در هر سجده مي گويند: «بسم الله و بالله اللهم صل علي محمد و آل محمد» و يا مي گويند: «السلام عليك ايها النبي و رحمة الله و بركاته» و بعد از دو سجده تشهد را خوانده و مي گويند «السلام عليكم و رحمة الله و بركاته» و با اين كار نقص نماز جبران مي شود.


بازگشت