سجده و پيام آن


وقتي كه با توجه به ذكر «سبحان ربي العظيم و بحمده» خداوند را تعظيم نموديم و عظمت او را احساس كرديم، بايد به احساس و شناختي بالاتر دست پيدا كنيم؛ زيرا تا عظمت خداوند را احساس نكنيم، نمي توانيم به رتبه (اعلي) بودن و بالاتر از هر چيز بودن او را احساس كنيم. بنابراين بايد با سجده جلوه اي از ذات اعلي را با تمام وجودمان دريابيم و واقعا در همه ي نيت ها و رفتارهايش تابع خداي اعلي صفت و اعلي مقام باشيم و هيچ چيز



[ صفحه 131]



و هيچ كس را عالي قدرتر و ارزشمندتر از او ندانيم و انگيزه ها و خواسته هاي ما در مسير او فنا شود تا به بقاي او باقي بمانيم.

پس من سجده ام با همه وجود، خاكسار و تسليم خدا هستم تكبر و غرور و خودخواهي را مي زدايم و انسان را از خاك به ماوراي افلاك مي رسانم.

انجام دهنده من از ابليس بيزاري جسته و خدا را خشنود مي نمايد؛ زيرا او در برابر امر حق تسليم نشد و سجده نكرد، بلكه اظهار وجود نمود.

من سجده ام و مي گويم: خداوند از همه چيز والامقام تر است و فقط در برابر او بايد سجده كرد. [1] .

سجده ام: در هر ركعت دو مرتبه افتخار انجام وظيفه را دارم و با اولين سجده يادآور اين مطلب هستم كه صاحب من از خاك



[ صفحه 132]



ايجاد شده، زيرا عنصر وجود انسانها از خاك بوده و انسان ها نيز از چكيده خاك رشد مي كنند و به زيستن ادامه مي دهند.

و اما سجده دوم من اين مطلب را بيان مي كند كه انسان دوباره به خاك برمي گردد و هنگامي كه از سجده ي دوم سر برمي دارم اين پيام را مي رسانم كه دوباره زنده خواهيم شد و عقائد و اعمال خود را دريافت مي كنيم. [2] .

من سجده هستم: كه انسان را به خاطر اين تواضع به اوج افلاك مي رسانم.

من سجده هستم كه مركز علم و فكر و تصديق انسان، يعني مخ او را كه بزرگترين ارزش انسان است، تسليم خدا مي كنم و انسان را از تاريكي غرور به روشنايي فروتني در برابر حق مي رسانم.



[ صفحه 133]



شعر



من چه در راه تو ريزم كه سزاي تو بود

سر نه چيزيست كه شايسته راه تو بود



ذره اي در همه اجزاي من مسكين نيست

كه نه آن ذره معلق به هواي تو بود



به وفاي تو اگر خشت زنند از گل من

همچنان در دل من مهر و وفاي تو بود



خوش بود ناله دلسوختگان از سر درد

خاصه دردي به تمناي وصال تو بود




پاورقي

[1] ركن هاي نماز پنج عدد است كه اگر فراموش شوند نماز باطل است:

(1) نيت يعني انسان بداند چه نمازي مي خواند و به قصد تقرب به خدا باشد.

(2) تكبيرةالاحرام، با گفتن آن خيلي چيزها براي انسان ممنوع است.

(3) دو سجده، سجدتين.

(4) ركوع.

(5) قيام (ايستادن در صورتي كه مشقت نداشته باشد) در موقع گفتن تكبيرة الاحرام و موقعي كه مي خواهند به ركوع بروند، بعضي افراد كم اطلاع مي گويند: قيام متصل به ركوع (آن است كه بعد از خواندن سوره مختصري سكوت كنند و اين اشتباه است. بلكه همين قدر كه از حال ايستاده به ركوع بروند قيام حاصل شده است و قابل ذكر است كه اگر غير از اين اركان، يعني بقيه نماز حتي سوره حمد و ذكرها و تسبيح ها فراموش شوند و از محل بجا آوردن آنها گذشته باشيم؛ يعني وارد ركن بعد شده باشيم نماز ما صحيح است.

[2] سجده بر روي زمين و گياه و برگ درخت به استثناي گياهي كه غذاي انسان است مثل سبزيجات و برگ انگور جايز است و بر چوب و كاغذي كه از پنبه و حرير (ابريشم) ساخته نشده باشد؛ جايز است و بر طلا و نقره و قبر جايز نيست و بسياري گفته اند بر گچ و آجر سجده صحيح است و اگر اشيائي كه سجده بر آنها جايز است در اختيار ندارد و تهيه آنها مشقت دارد، بر لباس خودش كه پشمي و ابريشمي نباشد و الا بر پشت دست سجده نمايند و بهترين چيز براي سجده، زمين و خاك پاك است مخصوصا زمين يا خاك نزديك قبر رسولان خدا و يا اوصيا و اولياي پروردگار مخصوصا خاك قبر حضرت اباعبدالله الحسين (عليه السلام).


بازگشت