اگر عميق تر به نماز نگاه كنيم از اول تا آخر آن، دعا و خداخواهي است. حتي سجده و ركوع آن، و چه مانعي دارد كه انسانها هم در نماز و هم در غير نماز با خداوند نيايش ها داشته باشند كه دلها هميشه نوراني بماند.

در كتب ادعيه، دعاهايي وارد شده كه مي توان آنها را در كنار نماز خواند و خواندن آنها موجب جلب رضاي پروردگار و ازدياد عشق به او مي باشد.

وقتي كه در نماز به خدا عرض مي كنيم:

ما را به راه راست راهنمايي كن. يعني توفيق ادامه راهي كه انتخاب كرديم به ما مرحمت كن كه بزرگترين حاجت بشر همين است و بايد همين باشد؛ يعني «استقامت داشتن در راه هدايت».

از جمله ي «اهدنا الصراط المستقيم» به بعد خواستن هاي ظريف و بالاتر از خواستن هاي مادي است. خواستن هايي كه به رشد



[ صفحه 118]



انسانيت و رشد روح ملكوتي وابسته است، زيرا خواستن هاي ديگر هر چه باشند مقدمه اي براي اين خواستن است كه در سوره حمد مي باشد.

همه ي انبيا و اوليا براي تأكيد بر اين خواسته تلاش كردند اگر اين خواسته اجابت نشود هر چه از نعمت ها در اختيار بشر قرار گرفته باشد همه حيف شده و هدر رفته و پشيماني سخت دارد.