وضو و بعضي از حكمت هاي احتمالي آن


من نمازم: كه براي من بايد با نيت تقرب به خداوند وضو بگيرند، يعني صورت و دستها را تا آرنج شستشو بدهند و مقداري از سر را مسح كنند و مقداري از روي پا را نيز تا برآمدگي پا مسح نمايند. [1] .

درباره حكمت وضو احتمالاتي داده شده است:

اولا: وضو موجب روشن شدن و شادابي و از بيحالي درآمدن [2] و وسيله تقرب به خداست؛ زيرا براي خشنودي خداوند برگزار مي شود.

ثانيا: در وضو صورت و دستها شسته و سر و پاها مسح مي شوند و هر عضوي از بدن با آب (كه مايه حيات و بركت است



[ صفحه 76]



تماس داده مي شود) گويا نشان دهنده اين مطلب است: از آنجا كه غسل براي نوع مردم هنگام نماز مشكلاتي داشته خداوند مهربان وضو گرفتن را كه غسل ساده و كوچكتر و انجام آن آسانتر است، يعني فاكتور گرفته ي غسل است قبول فرموده.

پس شستن صورت و دستها به علامت جانشيني از غسل سر و گردن و طرف راست و طرف چپ انجام مي شود و از آن جا كه شستن سر و پاها براي هر وعده نماز مشكل است خداوند به مختصر مسح بر سر و پاها خشنود شده و آن را به منزله شستشوي كاملي محسوب نموده تا قابليت رفتن به سوي حرم خدا (نماز) تحصيل شده باشد.

ناگفته نماند درباره حكمت وضو مطالب ديگري نيز گفته شده يكي از آنها اين است كه در اين عمل عنايتي به قبول توبه حضرت آدم است؛ زيرا بعد از لغزشي كه انجام داد، بسيار ناراحت بود چون همه وجود او دائم متلاطم بود لذا خود را با توبه اي واقعي شستشو داد و مقرب گرديد. خداشناسان نيز بايد به واسطه غسل يا وضو به خداوند تقرب پيدا نمايد كه اذن دخولي براي ورود در حرم نماز بوده باشد.



[ صفحه 77]



نكته پندآميز ديگر اين است كه شايسته است موقع وضو از صحنه قيامت ياد كنند و دعاهاي وارد شده در هنگام وضو را بخوانيم دعاي اول موقع شستن صورت:

خداوندا روز قيامت مرا روسفيد گردان.

دست راست را كه مي شويند بگويند: خداوندا نامه عمل مرا به دست راست من قرار بده.

موقع شستن دست چپ بگويند: خداوندا مرا از اصحاب شمال (چپ) قرار مده بلكه نامه جاودانه در بهشت بودن مرا به دستم بده.

موقع مسح سر لطف و رحمت خدا را از خدا طلب كند و موقع مسح پاها نجات پايداري خود را بر صراط بخواهد.


پاورقي

[1] يا ايها الذين آمنوا اذا قمتم الي الصلوة فاغسلوا وجوهكم و ايديكم الي المرافق و امسحوا برءوسكم و ارجلكم الي الكعبين (مائده، 6)

توضيح: وضو داشتن براي هر كار عبادي بسيار خوب و موجب اجر است و براي نماز ولو نماز مستحب واجب است. براي تماس با كلمات قرآن نيز واجب شمرده شده است. البته اگر انسان وضو گرفت براي هر كار عبادي طاهر محسوب مي شود و وضوي مجدد واجب نيست وضو را خواب عميق و خروج فضولات و امثال آن باطل مي كند و همچنين جنابت و قاعدگي و استحاضه.

انسان جنب و زن حائض بعد از پاك شدن و مستحاضه غير قليله و مس كننده ميت بعد از سرد شدن بدن و قبل از غسل او بايد براي نماز، غسل كند و اگر ممكن نبود تيمم كند و نماز را بجا آورد و براي نماز بعد وضو بگيرد؛ زيرا وقتي كه غسل ممكن نباشد يا مشقت داشته باشد تيمم به جاي غسل در حكم غسل است.

[2] با آب سرد يا گرم مي توان وضو گرفت ولي فضيلت آب سرد بيشتر است؛ زيرا سريع تر بي حالي را رفع مي كند. اما اگر خوف دارند كه آب سرد صدمه داشته باشد، لازم است با آب گرم وضو بگيرند.


بازگشت