گزارش كميسيون ها


مخبر كميسيون: جناب آقاي دكتر علي قائمي

بسم اللَّه الرحمن الرحيم

الذين ان مكناهم في الارض اقاموا الصلوة

در كنار پنجمين اجلاس اقامه نماز و همزمان با تشكيل آن در اين گردهمايي 6 كميسيون با اعضاء علمي فعال در اين سالن وسالنهاي ديگر فعاليت داشتند. ضمنا يادآوري مي شود اين كميسيونها كارشان را در تهران شروع كردند و جلسات نسبتا منظم و بادوامي داشتند. ادامه كارشان همزمان با اين گردهمايي در سالنهاي ديگر برقرار بود. با تشكر گزارش كار اين كميسيونها را چون وقت كم و محدود است. به طور فشرده و با رعايت اختصار تقديم مي كنم. كميسيوني تحت عنوان آموزش و گسترش فرهنگ نماز در دانشگاهها و مراكز آموزش عالي كشور به سرپرستي آقاي دكتر جاسبي با بيست و دو عضو داشتيم. اين كميسيون كارشان را در دو محور انجام دادند. يك محور اصلي، تحت عنوان محور برنامه ريزي، محور اهداف آموزش نماز، اصول برنامه ريزي آموزش نماز و توجه و طبقه بندي برنامه هاي دانشجويان در آموزش نماز و سرفصلها و آموزشهايي مناسب، در دانشگاهها. شيوه آموزش احكام نماز، شيوه هاي



[ صفحه 162]



اجرايي آموزشي نماز و قسمت ديگر تحت عنوان گسترش و اشاعه فرهنگ نماز در دانشگاهها كه رئوس آن شامل پنج نكته به اين شرح مي باشد: فعاليتهاي فرهنگي و تبليغاتي نماز راههاي ايجاد انگيزه و علاقه دانشجويان نسبت به نماز، راههاي جذب اساتيد در نماز جماعت و راههاي تقويت نماز جماعت و بالاخره بررسي اجراي طرح اذان در دانشگاهها بود. رئوس خطوط مهم مصوبات اين گروه 17 مورد است. كه من از اين 17 مورد فقط پنج مورد مهم آنها را عرض مي كنم. و بقيه را ان شاءالله بعدا به صورت مكتوب چاپ و منتشر خواهد شد. گنجاندن بحث نماز در كنكور سراسري كه اين خود هشداري است براي جواناني كه در سال آينده در كنكور شركت خواهند كرد. نكته دوم تشكيل نمازخانه به صورت جالب، جاذب و تميز و مجهز در دانشگاه ها كه ديروز هم به آن اشاره شد. نكته ديگر تقويت اعتقادات ديني و مذهبي در دانشگاه ها كه به صورت درس ارائه خواهد شد. نكته چهارم - برنامه ريزي در دانشگاه ها به اين صورت كه برنامه كلاسها با اوقات نماز تداخل پيدا نكند. نكته پنجم - طرح اجراي اذان در دانشگاههاست؛ دوازده مصوبه ديگر همان طور كه عنوان شد بعدا به صورت مكتوب چاپ و در اختيار آقايان قرار داده خواهد شد.

كميسيون دوم ما تحت عنوان روش بيان راز و رمز نماز براي كودكان بود، سرپرست اين كميسيون جناب آقاي گلدانساز بود. در اين بحث منظور ازكودكان، فعلا روي كودكان تا سنين پايان دبستان است و در مورد نوجوانان و جوانان هم اشاراتي داشتند. اينها راههايي را براي وصول به طرح اقامه نماز براي كودكان در دو بخش ايجابي و سلبي كه جمعا داراي 21 نكته است، عرضه داشتند كه من باز بعضي از آن نكته ها را گزارش مي نمايم. مورد اول تصميم



[ صفحه 163]



پاكي و طهارت و ايجاد شوق در كودكان نسبت به آن. مورد دوم - توجه دادن كودك به ضرورت و مفاهيم شكر در خانواده ها به خاطر انعام ها و جهت دادن اين شكرگذاري نسبت به عنايات الهي - نكته سوم فراهم كردن زمينه براي جذب كودكان به مساجد مثل دادن جايزه به كودكان در مساجد و تشويق ها، پذيرش ها نكته 4 بعد الگويي والدين براي كودكان در خانه در برگزاري نماز و نكته بعدي يادآوري الگوها - الگوهاي نمازگزاران از حضرات معصومين عليهم السلام و اولياء الله به صورتي كه براي بچه ها قابل فهم باشد - نكته ديگر تفهيم مهر و عنايت خدا به كودكان نمازگزار و در ذهن توجه دادن كودكان به اين نكته كه نماز آشتي و دوستي با خداست. مورد ديگر از مصوبات اين كميسيون دور نگهداشتن فرزندان از امور جاذب در هنگام برگزاري نماز است به عنوان مثال عدم استفاده از فيلمها و ويدئوها و راديو و تلويزيون يا اين كه در وقت نماز يك برنامه سرگرم كننده در محيط خانه باشد كه در اين صورت پدر و مادر كودكان را از اين برنامه دور نگهدارند.

آخرين نكته از مجموع 23 نكته اي كه در اين كميسيون پيشنهاد شد. عدم سخت گيري زياد نسبت به كودكان در اداء نماز و استفاده بيشتر از مهر و محبت براي اداء نماز. در كميسيون سوم - بحثي تحت عنوان كميسيون نماز و جوانان مطرح گرديد و سرپرست اين كميسيون جناب آقاي دكتر ميرباقري رئيس دبيرخانه شوراي عالي جوانان بودند. اين كميسيون دستگاهها و سازمانهاي مشروحه زير براي وصول به مقاصد و اهداف مورد نظر مسئول قرار دادند. آموزش و پرورش، آموزش عالي، بهداشت و درمان، دفتر نمايندگي ولي فقيه در دانشگاهها، سازمان تبليغات، سازمان راديو و تلويزيون، بسيج، نظام وظيفه و



[ صفحه 164]



در رأس تمام اينها سه ركن مهم خانواده، روحانيت و جامعه، قرار دارند. خطوط كلي پيشنهادها در كميسيون در 27 ماده است. چند نكته مهم از آنها را من يادداشت كردم كه عرض مي كنم. از جمله اين نكات و مواد يكي استفاده از عوامل جذب مثل هنر، فيلم، صوت و نوار است. نكته ديگر، محوريت نماز در برنامه هاي تبليغي است. نكته سوم - ايجاد جاذبه در مساجد براي جذب جوانان و به كارگيري منطق جوانان، نكته ديگر تشكيل برنامه هاي اردويي و اجراي برنامه نماز در اين اردوها، برگزاري نماز و تشكيل جلسات مذهبي، با حضور شخصيت ها در مجامع جوانان از موارد ديگر پيشنهادهاي اين كمسيون است كه هدف آن، اين است كه جوانان لااقل چهره ها و شخصيت هاي مهم را در نماز ببينند كه اين كميسيون آن را از عوامل مهم جذب به حساب مي آورد. نكته بعدي التزام عملي مسئولان جامعه و جوانان به نماز است با تكيه به جنبه الگويي آنان، مخصوصا در خواندن نماز به وقت است. يعني هيچ عذري از مسئولي پذيرفته نشود. اگرچه در بالاترين درجه مملكتي باشد. بايد در وقت نماز براي اقامه نماز كار را رها كنند. نكته بعد، پيشنهاد ايجاد جاذبه در مساجد و معابد از نظر زيبايي، نظم، نظافت و... نكته آخر، باشكوه برگزار كردن نماز جماعت بود در سمينارها و همايش ها و اردوهاي تربيتي، كميسيون چهارم: كميسيون استفاده از هنر براي تبيين نماز بود كه جمعي از هنرمندان هم در آن شركت داشتند.

سرپرست اين كميسيون جناب آقاي مهندس اميري بودند. در اين كميسيون در حقيقت از همه افرادي كه در قسمتهاي مختلف راديو و تلويزيون، فيلمها و سينماها مسئوليت هايي داشتند دعوت به عمل آمده بود و شركت داشتند. به عنوان مثال در اين كميسيون گروه كودك و نوجوان در راديو و تلويزيون گروه



[ صفحه 165]



معارف، كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان، كارگردان بعضي از فيلمهاي مربوط به دفاع مقدس، موسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام راحل رضوان الله عليه شركت كرده اند. خطوط كلي نظرياتي كه اين گروه دادند باز به چند مورد آن اشاره مي كنيم. از جمله اين موارد كلي دعوت از هنرمندان متعهد براي بيان نماز به زبان هنر، پيشگيري از ترويج فرهنگ غرب و اشاعه آن كه خود اين مانعي براي جلب و جذب جوانان به نماز است. معرفي نماز در برنامه هاي هنري فيلمها به عنوان عملي عادي، و روزانه و مستمر. نكته اي ديگر انتخاب نماينده اي از ستاد اقامه نماز در هيئت داوران در جشنواره هاي فرهنگي و هنري، برنامه ريزي براي تهيه فيلمها و سريالها در بعد ترويج فرهنگ نماز و تعيين جايزه براي آنها. آخرين نكته - جهت گيري هنري صدا و سيما و وزارت ارشاد در جهت احياء و اقامه نماز و كلا عبادات و به عبارت ديگر برنامه راديو و تلويزيون را زياد مورد تأكيد قرار دادند. كميسيون پنجم - كميسيون تحقيق درباره نماز بود. جناب آقاي دكتر افروز رياست اين كميسيون را به عهده داشت. خطوط كلي نظريات آنها در 12 ماده است كه بايد در مورد بعضي از مواد پيشنهادي اين كميسيون تحقيق به عمل آيد و بعد از اين تحقيقات، جمع بنديهايي براي برنامه ريزي در زمينه نماز صورت گيرد. اين تحقيق ها بايد در زمينه هاي زير باشد:

تحقيق درباره نگرش كودكان و نوجوانان نسبت به مسجد و نماز و نمازگزاران و نماز جماعت و امام جماعت. تحقيق ديگري را پيشنهاد كردند و بايد صورت بگيرد كه ان شاءالله ستاد اقامه نماز آن را پيگيري خواهد كرد. بررسي نگرش معلم ها نسبت به اقامه نماز جماعت در مدارس، باز تحقيقي



[ صفحه 166]



ديگر بررسي نگرش دوم و اولياء دانش آموزان نسبت به اقامه نماز و جماعت در مسجد و مدرسه، تحقيق ديگري كه پيشنهاد شده است. بررسي نگرش ائمه جمعه و جماعات به مساجد و مردم و حضور آنها در اين امر. پيشنهاد ديگران كميسيون بررسي وضع درسي دانش آموزان و دانشجويان نمازخوان يعني اين كه همچنين در رابطه بين وضع درسي بچه هاي درس خوان و نماز تحقيق بعمل آيد و نتيجه آن بررسي شود. و آخرين نكته مهمي كه در اين كميسيون مطرح شده است. بررسي روشهاي نوين در تربيت ديني در امر نماز است.

كميسيوني هم در رابطه با بررسي اقامه نماز در دستگاههاي اجرايي داشتيم كه در واقع نوعي جمع بندي از كار همه آنهاست. رياست اين كميسيون با جناب مهندس سعيدي كيا است و اضافه مي نماييم كه اين كميسيون از پرتلاش ترين و پركوشش ترين كميسيونها در تهران و اينجا بوده است.

چندين جلسه در تهران داشتند به طوري كه آخرين گزارش خود را در لحظه هاي آخر تحويل دادند. به همين جهت در كار جمع بندي ما هم تا اندازه اي تاخير افتاد.

چون هم مطالبشان زياد است و هم قرار نبود كه ما كل مسائل كميسيونها را قرائت كنيم - حال قسمت هايي كه به نظر مهم و در رأس برنامه كميسيون ها قرار داشته است را عرض مي كنم. اين كميسيونها 8 جلسه ثابت در تهران داشتند و بقيه كارها را تا همين ساعت ادامه دادند و ملاحظه فرموديد؛ آخرين برگ گزارش را در همين لحظه هاي آخر تحويل دادند. سرفصلها در كميسيون از اين قرار است كه عرض مي كنم - لزوم جا انداختن فرهنگ نماز به عنوان يك هدف در دستگاههاي اجرايي - ضرورت حضور مديران در نماز ازبالاترين مقام تا



[ صفحه 167]



آخرين قشر و رده مديريتي در هر سازمان، نكته سوم - عدم تشكيل هرگونه جلسه ايي در وقت نماز در سازمانها و ادارات، نكته بعد ابلاغ بخشنامه و دستورالعمل توسط وزارتخانه ها و ادارات در جهت تقويت اقامه نماز، پنجم لزوم توجه به عدم اخلال در كار مراجعين به نام نماز، كه اين مورد در بررسيهاي بعدي منتفي اعلام شده است. نكته ششم - تهيه به هنگام برگزاري آمار مربوط به نماز در دستگاهها، نكته هفتم - احداث، نگهداري و بهره برداري از مساجد بين راهي به ويژه توسط و با مشاركت دستگاههاي ذيربط، مثل وزارتخانه هاي راه و ترابري مسكن و شهرسازي، فرهنگ و ارشاد اسلامي، نفت، كشور، نيروهاي انتظامي و... نكته هشتم - توجه همه جانبه به شرايط و جامعيت امام جماعت، نكته نهم - آموزش نماز كاركنان حتي به صورت فرد به فرد، نكته دهم - پررنگ كردن اثر حضور در نماز جماعت در فرم ارزشيابي كاركنان و مديران كه در زمينه ارتقاء مورد نظر قرار گيرد.

نكته يازدهم - ارائه برنامه دستگاههاي اجرايي در امر تقويت اقامه نماز براي سال آينده. البته مطالب زياد ديگري هم هست. ظاهرا وقت تمام است، جناب آقاي رشاد، اگر فرصت هست اجازه بدهيد باز بخوانم، به صورت مختصر عرض مي كنم، نتايج حاصل از مذاكرات اعضاي گروه پيرامون سرفصلهاي يادشده به اين شرح است:

سازمانها و دستگاههاي اجرايي با توجه به اينكه عوامل مستقيم اعمال حاكميت نظام اسلامي بشمار مي روند در تحقق احكام اسلامي و فرايض ديني و در راس آن اقامه فريضه روح بخش نماز مسئوليتي بيش از ديگران دارند و لازم است، علاوه بر انجام وظايف و ماموريت هاي رسمي خود برنامه ريزي مطلوبي



[ صفحه 168]



داشته باشند. در اشاعه فرهنگ نماز به يك سري نكته هاي ديگري اينها هم اشاره شده از جمله دستگاههايي هستند كه علاوه بر كاركنان خود تسهيلات اقامه نماز را براي آن بخش از اقشار كه با آنها مرتبط هستند يا از خدمات و امكانات آنها بهره مي گيرند فراهم نمايد. اهم اين سازمانها عبارتند از وزارت راه و ترابري، بهداشت و درمان، سازمان تربيت بدني، شهرداريها و بعد اشاره شده است كه شايسته است سازمانها و دستگاههاي فوق و نهادهاي مشابه آن با برنامه ريزي و طراحي اصولي را اتخاذ كنند كه در انجام ايفاي مسئوليتشان به اين ها كمك كنند. يك سري مسائل ديگري دارند در رابطه با وزارتخانه ها همانطور كه عرض كردم. تصميم گيري و جمع بندي اينها در كميسيون يك تصميم گيري نسبتا جامعي است كه دير به دستمان رسيد والا سعي مي كرديم آنها را همين امروز بعدازظهر در اختيار بگذاريم، حالا باز هم سعي مي شود كه ان شاءالله از طريق ستاد اقامه نماز اقدام به نشر آنها بشود تا در اختيار مطبوعات قرار بگيرد.

والسلام عليكم و رحمة الله


بازگشت