از آثار تربيتي و سازنده ي نماز عيد فطر، آن است كه در آن اجتماع دعايي و حضور نيازمندانه، در مصلاي بي سقف، انسان به ياد خدا و قيامت و نيازمندي خويش به رحمت الهي مي افتد و صحنه ي قيامت در نظرها مجسم مي شود. يادآوري قيامت در آن روز، سفارش اميرالمؤمنين عليه السلام است.

در روايت است كه علي عليه السلام در يك روز فطري در خطبه اي كه خواند، خطاب به مردم فرمود: اي مردم!

اين روز شما، روزي است كه نيكان، پاداش مي گيرند.

در اين روز، بدكاران، زيان مي كنند.

اين روز، شبيه ترين روز به قيامت شماست.

با بيرون آمدنتان از خانه ها به مصلا، بيرون آمدنتان از قبرها را به ياد آوريد.

با توقف خود در مصلا و انتظار نماز، توقف در حضور خدا را در قيامت به خاطر آوريد.



[ صفحه 242]



و با بازگشت خود به خانه ها، بازگشتتان را به خانه هاي خود در بهشت يا جهنم به ياد آوريد. [1] .

امام مجتبي عليه السلام روز عيد فطر، به عده اي برخورد كه به خنده و بازي مشغول بودند، به همراهان خويش فرمود: خداوند، رمضان را، ميداني براي مسابقه و دستيابي به رحمت و رضوان خويش قرار داده بود، كه عده اي پيش تاخته و بردند، عده اي هم عقب مانده و باختند. شگفت از آنكه در اين روز پاداش، به خنده و بازي مشغول است... [2] .