آنكه گرفتار ريا مي شود، هنوز به مرحله ي يقين و باور نرسيده است.

علي عليه السلام مي فرمايد: «الاخلاص ثمرة اليقين» [1] .

اخلاص، نتيجه يقين است.

ممكن است انسان به خدا و قيامت و پاداش و... علم داشته باشد، ولي علم انسان، تا به مرحله ي يقين و باور نرسد، آن تأثيرگذاري لازم را نخواهد داشت. همه مي دانند كه مرده، قادر بر انجام كاري نيست، اما خيلي ها، در همان حال، از



[ صفحه 136]



مرده مي ترسند.

رياكار، هر چند ممكن است به خدا و قيامت و حساب و كتاب، آگاه باشد، ولي آگاهي او چون به مرحله ي يقين نرسيده، از اخلاص دور مي شود. اين يقين هم در سايه ي عبادت بسيار فراهم مي آيد.

قرآن مي گويد: «و اعبد ربك حتي يأتيك اليقين» [2] .

آنقدر عبادت كن تا يقين به تو برسد.

اگر يقين داشته باشيم كه عالم، محضر خداست، عزت و ذلت به دست اوست، دنيا و جلوه هاي آن، سرمايه هايي كم سود و گذرا و فريبنده است، به اخلاص در عمل كشيده مي شويم.