قدرت و توانايي، شرط تكليف است. هر كس ناتوان باشد. مكلف نيست و از هر كس به اندازه ي وسع و توان او انتظار است. در تكاليف الهي هم اين محدوده ي قدرت رعايت شده است. خداوند مي فرمايد: «لانكلف نفسا الا وسعها» [1] هيچ كس را جز به قدر توانايي اش تكليف نمي كنيم.

و مي فرمايد: «ما جعل الله عليكم في الدين من حرج» [2] خداوند، در دين بر شما سختي و فشار و زحمت قرار نداده است.

البته فشاري خارج از حد توان، وگرنه دينداري، همراه با زحمت و فشار است. حتي در مورد جهاد هم كه سراسر مشكلات و دشواري است، از افراد بيمار و عليل و نابينا و كساني كه توانايي جهاد ندارند، ساقط است. [3] .



[ صفحه 49]