آگاهانه
در حديث است:
«ركعتان من عالم خير من سبعين ركعة من جاهل» [1] دو ركعت نماز عالم، بهتر از هفتاد ركعت نماز جاهل است.
و رسول خدا صلي الله عليه و آله فرموده است: از نماز، آن قسمتي مورد قبول است كه
[ صفحه 27]
انسان براساس تعقل و آگاهي بخواند [2] .
در حديث ديگر است: «المتعبد علي غير فقه كحمار الطاحونة» [3] .
عابدي كه از روي فهم و درك عبادت نكند، همچون الاغ آسياب حركت مي كند ولي در جا مي زند و پيش نمي رود.
نماز آگاهانه آن است كه انسان بداند چه مي كند، چه مي گويد، با كه صحبت مي كند، حضور قلب و توجه به خدا داشته باشد. پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: دو ركعت نماز با توجه، از شب زنده داري غافلانه بهتر است. [4] .
قرآن مي فرمايد: «لاتقربوا الصلوة و أنتم سكري حتي تعلموا ما تقولون» [5] در حال مستي سراغ نماز نرويد، تا بدانيد كه چه مي گوييد.
امام صادق عليه السلام مي فرمايد:
هر كه دو ركعت نماز بخواند و بداند با كه سخن مي گويد و چه مي گويد، گناهانش بخشيده مي شود [6] .
پاورقي
[1] سفينة البحار، كلمه ي «عبد».
[2] محجة البيضاء، ج 1، ص 366.
[3] سفينة البحار، عبد.
[4] بحارالانوار، ج 84، ص 259.
[5] نساء، آيه ي 43.
[6] وافي، ج 2، ص 10.