هر گنج سعادت كه خدا داد به حافظ

از يمن دعاي شب و ورد سحري بود



واژه«فلاح»در قرآن و احاديث به معناي رستگاري و سعادت است، آن هم به معناي واقعي آن. توضيح اينكه: رسيدن به اهداف و آرمانها در نزد انسانها سعادت محسوب مي شود و كسي را كه بعد از عمري زحمت و تلاش به هدف خود مي رسد، سعادتمند مي دانند؛ در حالي كه سعادت واقعي عبارت از آن است كه، آدمي به هر آنچه در عالم خلقت براي آن هدف آفريده شده، جامه ي عمل بپوشاند.

واژه ي فلاح در لغت، عبارت از لحظه ي سر بر آوردن گياه از خاك است؛ همان گياهي كه نخست به صورت دانه اي در دل زمين جاي مي گيرد و سپس با رشد دروني، پوسته ي خود را شكافته بر خاك پيرامون خود ريشه دوانده و سپس لايه هاي مختلف خاك و سنگ را درنورديده و سرانجام به فضاي بيرون خاك مي رسد. بنابراين، سعادت و رستگاري نوعي رشد دروني و روحي و سپس از ميان برداشتن موانع است تا آدمي، بتواند سر از فضاي معنويت و زندگي جاوداني، در آورد. بنابراين



[ صفحه 28]



هر آنچه كه موجبات رسيدن آدمي به اين مرحله را فراهم آورد، براي انسان ارزش و اهميت حياتي خواهد داشت. يكي از عوامل رشد آدمي و رسيدن به سعادت و رستگاري، نماز است. بدين سبب يكي از فقرات اذان و اقامه اين است كه:«حيَّ علي الفلاح»، بشتابيد به سوي رستگاري كه از نماز حاصل مي شود.

حضرت امام خميني - بزرگ عارف اعصار - بيان جالبي درباره ي اين كلمه دارد:«حيَّ علي الفلاح»،فطرت را بيدار مي نمايد؛ زيرا كه فلاح و رستگاري، سعادت مطلقه است و فطرت همه ي بشر، عاشق سعادت مطلقه است؛ زيرا كه فطرت، كمال طلب و راحت طلب است و حقيقت سعادت، كمال مطلق و راحت مطلق است و آن در نماز كه خيرالاعمال است، قلباً و قالباً ظهوراً و بطوناً حاصل آيد.» [1] .

خداوند متعال در قرآن فرموده است:«قَدأَفْلَحَ المُؤمنون، اَلَّذينُ هُمْ ْفي صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ... وَ اَلَّذينُهُمْ عَلي صَلَواتِهِم يُحافِظُونَ؛ [2] همانا اهل ايمان به سعادت و رستگاري رسيدند، همانانكه در نماز خاشع و خاضع هستند،... و آنان كه بر نمازشان محافظت مي نمايند»

و فرموده است:

«ياأَيُّها الّذينَ امَنُوا، اركَعُوا وَاسْجُدُوا وَ اعبُدُوا رَبَّكُم و افعَلُواالخَيْرَ، لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؛ [3] .

اهل ايمان! ركوع و سجود بنماييد و پروردگارتان را بپرستيد و كار نيكو



[ صفحه 29]



بكنيد، باشد كه رستگار شويد.»

حضرت علي (ع) فرمود:«الصَبْرُ عَلي مُشَقّةِ العِبادَةِ يَتَرقّي بِكَ اِلي شَرَفِ الفوزَ الأَكْبَر؛ [4] .

صبر بر سختي هاي عبادت، عبادت كننده را به شرف رستگاري عظمي نايل نموده و ترقي مي دهد.

رستگاري هميشگي و سعادت حقيقي انسان به زيادتي ذكر خداوند تأمين مي شود، چنانچه مي فرمايد:

«واذكروا اللَّهَ كَثيراً، لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون؛ [5] .

خدا را زياد ياد كنيد، تا رستگار شويد»

رسول خدا (ص) در جنگ تبوك به معاذبن جبل فرمود:

«و اِنْ شئتَ أَنْبَأْتُكَ بِأَبْوابِ الخَيْرِ؟ قلتُ: أَجَلْ يا رَسُولَ اللَّه،قال: الصُّومُ جُنَّةٌ والصَّدَقة تُكَفِّرُ الخطيئة و قيامُ الرَّجُلِ في جَوْفِ اللَّيْلِ يَبْتَغي وَجْهَ اللَّه؛ [6] .

مي خواهي درهاي خير و سعادت و رستگاري را به تو معرفي كنم؟

معاذ گفت: بلي، اي رسول خدا پيامبر (ص) فرمود: روزه كه سپر از آتش است و صدقه كه خطا را جبران مي كند و بيداري انسان در دل شب [براي نماز] كه به خاطر خداباشد.»



[ صفحه 33]