وسواس از قديمي ترين اختلالات شناخته شده رواني است كه بين مردم از شيوع نسبتاً بالائي (حدود دو درصد جامعه) برخوردار است. [1] وسواس را امروزه در دو عنوان كلي «وسواس فكري» (مانند احتياط با تنفر مربوط به ترشحات و مواد دفعي بدن، ترس از وقوع اتفاقات



[ صفحه 161]



وحشتناك مثل آتش سوزي و مرگ و...) و «وسواس عملي» (مانند شست و شوي دست، استحمام، آرايش مفرط، امتحان درها و قفلها، مرتب و منظم كردن، احتكار و جمع آوري و...) طبقه بندي مي كنند. [2] .

در منابع اسلامي وسواس پديده شناخته شده اي است و به آن به عنوان «وسوسه اي از سوي شيطان» اشاره مي شود. به عنوان مثال در كتاب شريف اصول كافي آمده است:

«عن عبدالله بن سنان قال ذكرت لأبي عبدالله ع رجلا مبتلي بالوضوء و الصلاة و قلت هو رجل عاقل فقال أبوعبدالله و أي عقل له و هو يطيع الشيطان فقلت له و كيف يطيع الشيطان - فقال سله هذا الذي يأتيه من أي شي ء هو فانه يقول لك من عمل الشيطان» [3] .

ابن سنان گويد: به حضرت صادق عليه السلام عرض كردم: مردي است عاقل كه گرفتار وسواس در وضو و نماز مي باشد. فرمود: «اين چه عقلي است كه فرمانبري شيطان مي كند؟» گفتم: چگونه فرمان شيطان مي برد؟ فرمود: «از او بپرس وسوسه اي كه به او دست مي دهد از چيست؟ قطعاً به تو خواهد گفت از عمل شيطان است.»