نماز شب در روايات
روايات در فضيلت نماز شب و مذمت و نكوهش تاركان آن بنا به گفته ي عارف و اصل مرحوم حاج ميرزا جواد ملكي رحمه الله در كتاب اسرار الصلوة به حد تواتر رسيده است.
معاذ بن جبل گويد: «روزي رسول اكرم صلي الله عليه و آله به من فرمود: «اگر مايلي راه هاي خير را به تو نشان بدهم.» سپس فرمود:
«... قيام الرجل في جوف الليل يبتغي وجه الله» [1] .
(يكي از راهها) برخاستن مرد در دل شب در پي يافتن رضاي خداست.
امام صادق عليه السلام مي فرمايد:
«ليس من شيعتنا من لم يصل صلوة الليل» [2] .
كسي كه نماز شب نمي خواند، از شيعيان ما نيست.»
در حديثي از امام صادق عليه السلام چنين مي خوانيم:
«أبغض الخلق الي الله جيفة بالليل، بطال بالنهار.»
مبغوض ترين و ناپسندترين مردم نزد خداوند، كسي است
[ صفحه 33]
كه [شب را سراسر به خواب و] و بسان مرداري گنديده و در روز بيكار و تنبل باشد.
حضرت صادق عليه السلام فرمودند كه رسول خدا صلي الله عليه و آله ضمن وصيت به علي عليهماالسلام فرمودند: «يا علي تو را در باب نفس خودت به چند خصلت سفارش مي كنم كه آن ها را حفظ كني... بعد از آن فرمود: «خداوندا او را ياري كن و بخشي از آن موارد را بيان نمود تا آنجا كه فرمود:
«و عليك بصلوة الليل و عليك بصلوة الليل و عليك بصلوة الليل و عليك بصلوة الزوال و عليك بصلوة الزوال و عليك بصلوة الزوال» [3] .
بر تو باد به نماز شب، بر تو باد به نماز شب، بر تو باد به نماز شب...
همچنين پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله به علي عليه السلام فرمود:
«يا علي! پنج چيز دل را نوراني مي كند: تلاوت بسيار سوره ي «قل هو الله احد؛ كم گويي؛ هم نشيني با علما؛ نماز شب و گام نهادن در راه مسجد.» [4] .
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود:
برترين نمازها(ي مستحب) نماز نيمه شب است و چه كم هستند به جا آورندگان آن. [5] .
و باز رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود:
«جبرئيل آن قدر مرا به نماز شب سفارش كرد تا اين كه گمان
[ صفحه 34]
كردم نيكان امتم شب را نمي خوابند مگر اندكي از آن. [6] و باز رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود:
خداوند حضرت ابراهيم را دوست خود انتخاب نكرد مگر براي دو كارش: 1 - اطعام به مستمندان 2 - نماز شب، هنگامي كه مردم در خواب بودند. [7] .
در روايتي ديگر حضرت صلي الله عليه و آله فرمود:
«جبرئيل نزد من آمد و گفت: اي محمد!... بدان كه شرف مؤمن، نماز شب اوست و عزتش بي نيازي او از مردم است.» [8] .
اميرالمؤمنين عليه السلام در توصيف اهل تقوا و پرهيزگاري مي فرمايد:
«قد بر اهم الخوف بري القداح، ينظر اليهم الناظر فيحسبهم مرضي، و ما بالقوم من مرض، و يقول: لقد خولطوا...». [9] .
بيم خداوند متعال، آنان را به سان پيكان هاي باريكي كه تراشيده شده لاغر و نحيف كرده است. كسي كه آنان را مي بيند، خيال مي كند كه بيمارند؛ در حالي كه بيماري ندارند و ترس از جهنم آنان را لاغر كرده است، و مي گويد: اينان ديوانه شده اند. در صورتي كه مجنون نيستند...
[ صفحه 35]
پاورقي
[1] بحار الانوار 123:87.
[2] روضة الواعظين و بصيرة المتعظين 2: 322.
[3] النهاية 1: 308؛ تحرير المواعظ العددية: 432.
[4] معاني الاخبار: 152.
[5] كنز العمال 7: 780.
[6] كنز العمال 7: 790.
[7] ميزان الحكمه 5: 417.
[8] كنز العمال 7: 782.
[9] نهج البلاغه: 304، خطبه ي همام.