از عبرت هاي هنگام توجه به دعاهاي وضو، اين است كه انسان، در همه كارهايش، خود را موظف به انجام دعاهاي مناسب با كاري كه شارع مقدس براي حفظ و بركت تعليم فرموده است بداند، مثلا، دعاهايي كه مرحوم سيد بن طاووس آورده، از همين مقوله است، ايشان اگر چه آن دعاها را به خصوص از روايات اخذ نكرده، اما آنچه از روايات و عمومات، فهميده شده را آورده است.

آنچه در كتاب شريف مصباح الشريعه از عبرت گرفتن هنگام ديدن آب، و استعمال آن آمده، اين است كه، امام صادق عليه السلام فرمودند:

«هرگاه خواستي وضو بگيري، به آب توجه كن كه تو را به رحمت الهي مي رساند؛ زيرا خداوند، آب را، كليد نزديكي به جانب خود، و وسيله اي براي تحصيل قابليت مناجات خود، و راهنمايي به سوي بساط خدمتش قرار داده، پس همان گونه كه آب رحمتش، گناهان را از پيكر روح بندگان پاك مي كند، نجاست هاي ظاهر را تنها آب پاك مي كند.

خداوند تبارك و تعالي فرموده است: (و هو الذي أرسل الرياح بشرا بين يدي



[ صفحه 66]



رحمته) [1] .

«او خداوندي است كه بادها را از جهت بشارت دادن به باران رحمت، فرستاد»

و فرمود: (أنزلنا من السماء ماء طهورا) [2] «فروفرستاديم از آسمان، آب پاك كننده را.»

فرمود: (و جعلنا من الماء كل شي ء حي أفلا يؤمنون) [3] «ما از آب، حيات هر صاحب حيات را قرار داديم.»

همان طور كه حيات و زندگي هر نعمتي از نعمت هاي دنيا به وسيله آب است، خداوند به فضل و رحمتش، حيات قلوب انسان ها را به (آب) طاعتش قرار داد.

بيانديش درباره زلالي آب، و نرمي و بركت و پاك كنندگي آب، و آميزش آن با همه چيز، و آن را در پاك كردن اعضاي بدنت، كه خداوند امر به تطهير آن نموده است، به كار ببر و آداب واجب و مستحبش را به جاي آر، كه در هر يك از آن آداب، فايده هاي فراواني است، و وقتي حق آن را به جاي آري، بزودي چشمه هاي فوائد آن، برايت خواهد جوشيد.

سپس با مردم بياميز، هم چون آميزش آب با ديگر چيزها كه حق هر چيزي را ادا كرده، در حالي كه سرشت و اصالتش، عوض نخواهد شد، و از سخن پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم عبرت بگير كه فرمودند: «مثل مؤمن خالص، همچون مثل آب است» بايد صفاي تو با خداوند، در همه ي طاعات، مانند صفاي آب به هنگام نزولش از آسمان باشد، كه آن را طهور ناميد بنابراين هنگامي كه جوارحت را با آب شستشو



[ صفحه 67]



مي دهي، قلبت را با آب تقوي و يقين پاك كن». [4] .

از امام رضا عليه السلام نقل است كه فرمودند: «همانا فرمان به وضو داده شد، تا بنده به هنگام ايستادن در پيشگاه الهي براي مناجات با او، طاهر بوده، و در دستورات مطيع او، و پاك از پليدي و نجاست باشد. علاوه بر اين كه وضو باعث رفع كسالت و از بين رفتن چرت و سستي براي ايستادن در پيشگاه خداوند است، همانا وضو واجب شد بر دست و صورت و سر و پاها، زيرا بنده هنگامي كه در پيشگاه خدا مي ايستد، اعضاي بدنش كه وضو به آن رسيده، نمايان مي گردد. با صورتش سجده كرده، فروتني مي كند، با دستانش گدايي و طمع كرده، مي هراسد و دعا مي كند. [5] .



و با سرش، به سمت قبله ركوع و سجود مي كند. و با پاهايش مي ايستد و مي نشيند.» [6] .



[ صفحه 68]