مهاجرت بلال به شام


شيخ طوسي (رضوان الله عليه) در اختيار الرجال نقل مي كند از عبدالله بن حسن كه گفت: بلال از بيعت با ابوبكر امتناع ورزيد. عمر گريبان او را گرفت و گفت: آيا پاداش كسي كه ترا از بردگي آزاد كرده اين است كه با او بيعت نكني؟!

بلال گفت: اگر ابوبكر مرا در راه خدا آزاد كرد اينك براي خدا مرا واگذارد، در صورتي كه مرا براي چيز ديگري آزاد كرده، اينك من در اختيارش (باز برده او مي شوم) اما در مورد بيعت بايد بگويم با كسي كه پيامبر او را جانشين خود قرار نداده، بيعت نخواهم كردو بيعت كسي كه جانشينِ خود نموده برگردن ماست تا روز قيامت.

عمر از سخن بلال سخت برآشفت و گفت: نبايد در شهر و ديار ما بماني. بلال به ناچار راه شام را در پيش گرفت و در شام از دنيا رفت و مزار شريفش در باب الصغيرِ شام معروف است. [1] .



[ صفحه 86]



اينك پايداري بلال را در راه ولايت از زبان امام زين العابدين (عليه السلام) ملاحظه كنيد كه فرمود: [2] ابوبكر بلال را به قيمت دو بنده سياه خريد و به خدمت پيامبر (صلي الله عليه وآله وسلم) بُرد. با اين حال بلال، علي بن ابي طالب (عليه السلام) را از ابابكر بسيار بيشتر احترام مي كرد. فتنه انگيزان به او گفتند: تو پاس نعمت را نگه نداشتي و ترتيب شخصيت افراد را ملاحظه نكردي. ابوبكر مالك توست. او ترا خريد و آزاد كرد و تو از شكنجه آسوده شدي و با اين كار به تو شخصيت داد، اما علي بن ابي طالب(عليه السلام) هيچكدام از اين كارها را برايت نكرد حال آنكه تو او را چنان احترام مي كني كه ابابكر را نمي كني. اين كفران نعمت و از دست دادن ترتيب شخصيت است. بلال در جواب گفت: شما مي گوييد من ابابكر را از خود پيامبر بيشتر احترام كنم؟ گفتند: هرگز، ما چنين حرفي نزديم.

بلال گفت: اين حرف شما مخالف حرف اوّلتان است. اگر نبايد من، علي را بر ابوبكر ترجيح دهم به دليل اين كه آزاد كننده من بوده است، پس نبايد پيامبر(صلي الله عليه وآله وسلم) را نيز بر ابابكر ترجيح دهم!!

گفتند: اينها با هم مساوي نيستند زيرا پيامبر بهترين خلق خداست.

بلال گفت: ابابكر و علي نيز با هم مساوي نيستند، زيرا علي(عليه السلام) نفس پيامبري است كه بهترين خلق خدا است [3] پس او نيز بهترين خلق خدا بعد از پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله وسلم) است و محبوبترين فرد است در نزد خدا به دليل حديث «طائر مشوي» كه پيامبر (صلي الله عليه وآله وسلم) دعا كرد: خدايا محبوبترين فرد را برسان تا از اين مرغ بريان با من بخورد (كسي كه آمد و با ايشان از اين غذا خورد علي عليه السلام



[ صفحه 87]



بود).

علي (عليه السلام) شبيه ترين خلق خدا به پيامبر است زيرا او را به برادري خود در دين انتخاب كرد، مضافاً اينكه ابابكر خودش چنين تقاضايي (كه شما داريد) از من نمي كند. زيرا او فضايل علي(عليه السلام) را مي داند و شما نمي دانيد. او متوجه است كه حق علي(عليه السلام) بر من بالاتر از حق اوست چون او مرا از شكنجه و بردگي در دنيا آزاد كرد در صورتي كه اگر بر آن شكنجه صبر مي كردم، جايم بهشت برين بود؛ اما علي(عليه السلام) مرا از بردگي عذاب ابد آزاد نموده است پس با مقدم داشتن او بر همه كس و موالاتش، مستحق نعيم ابد شدم.

چنين مؤذني است كه پيامبر اكرم(صلي الله عليه وآله وسلم) درباره اش مي فرمايد: اولين كسي كه مؤمنين حبشه را شفاعت مي كند، بلال است. [4] و همچنين فرمود: اولين كسي كه وارد بهشت مي شود، بلال است. [5] .


پاورقي

[1] بهجه المقال ج 2 ص 427.

[2] بحارالانوار ج22 ص 338.

[3] اشاره به آيه مباهله است «فقل تعالوا ندع ابناءنا و ابناءكم و نساءنا و نساءكم و انفسنا و انفسكم» سوره آل عمران آيه 54.

[4] المستدرك سفينه ص 376.

[5] بحارالانوار ج 22 ص 142.


بازگشت