علت ذكر ادامه ي تعقيبات نماز مغرب در اين فصل و بعد از خواندن نافله هاي نماز مغرب، با توجه به مطلبي است كه مؤلف بزرگوار در آخر فصل بيست و سوم بدان اشاره فرمود

1- از تعقيبات مختص به نماز مغرب، دعاي مخصوص نماز مغرب است كه از مولايمان اميرمؤمنان عليه السلام در تعقيب نمازهاي پنجگانه واجب نقل شده است،



[ صفحه 428]



به اين صورت:

«أللهم، تقبل مني ما كان صالحاً، و أصلح مني ما كان فاسداً. أللهم، لا تسلطني علي فساد ما أصلحت مني، و أصلح لي ما أفسدته من نفسي. أللهم، اني أستغفرك من كل ذنب قوي عليه بدني بعافيتك، و نالته يدي بفضل نعمتك، و بسطت اليه يدي بسعة رزقك، و احتجبت فيه عن الناس بسترك، و اتكلت فيه علي كريم عفوك. أللهم، اني أستغفرك من كل ذنب تبت اليك منه، و ندمت علي قطعه، و استحييت منك و أنا عليه، و رهبتك و أنا فيه، ثم راجعته و عدت اليه. أللهم، اني أستغفرك من كل ذنب عملته، [علمته] أو جهلته، ذكرته أو نسيته، أخطأته أو تعمدته هو مما لا أشك أن نفسي مرتهنة به، و ان كنت نسيته و غفلت عنه. أللهم، اني أستغفرك من كل ذنب جنيته علي [يا: علي نفسي] بيدي، و آثرت فيه شهوتي، أو سعيت فيه لغيري، أو استغويت فيه من تابعني، أو كابرت [يا: دابرت] فيه من منعني، أو قهرته بجهلي، أو لطفت [يا: نطقت] فيه بحيلة غيري، أو استزلني اليه ميلي و هواي. أللهم، استغفرك من كل شي ء أردت به وجهك، فخالطني فيه ما ليس لك، و شاركني فيه ما لم يخلص لك، و أستغفرك مما عقدته علي نفسي ثم خالفه هواي، أللهم، صل علي محمد و آل محمد، و أعتقني من النار، وجد علي بفضلك. أللهم، اني أسألك بوجهك الكريم الباقي الدآئم الذي أشرقت بنوره السماوات و الأرض، و كشفت به ظلمات البر و البحر، و دبرت به أمور الجن و الانس، أن تصلي علي محمد و [علي] آل محمد، و أن تصلح شأني برحمتك، يا أرحم الراحمين.»

- خداوندا، عمل صالح مرا از من بپذير، و اعمال فاسدم را اصلاح فرما، خدايا، مرا بر تباه نمودن آنچه كه اصلاح فرمودي مسلط مگردان، و هر چه را كه فاسد نمودم اصلاح فرما. خداوندا، بي گمان از هر گناهي كه بدنم به واسطه تندرستي دادن تو قدرت بر آن پيدا نموده، و به فضل نعمتت بدان دسترسي پيدا كردم، و به وسعت روزي ات دستم را به سوي آن دراز و به پوشش تو آن را از مردم پنهان نمودم، و در حال انجام آن بر عفو و گذشت بزرگوارانه ات تكيه نمودم، طلب آمرزش مي نمايم. خداوندا، از هر گناهي كه توبه نمودم و از انجام آن پشيمان شدم، و در حال انجام آن از تو شرم نموده و بيم داشتم، سپس رجوع نموده، و به سوي آن بازگشتم، آمرزش خواهي مي كنم. خدايا، از هر گناه كه [آگاهانه] و يا با ناداني، با متذكر بودن و يا در حال فراموشي، و به خطا و يا عمداً انجام دادم و شك ندارم كه وجود من در گرو آن است، هر چند آن را فراموش نموده و از آن



[ صفحه 429]



غفلت ورزم، از تو طلب آمرزش مي نمايم. خداوندا، از هر گناهي كه با دست خود عليه خويش جنايت نمودم، و شهوت و ميل نفساني ام را مقدم داشتم، يا براي ديگري كوشيدم، يا پيروان خويش را گمراه نمودم، يا بر كسي كه مانع من بود بزرگمنشي [يا: پشت] نموده و ستيزه كردم، يا با ناداني ام بر او چيره گشتم، يا با چاره جويي و حيله ي كس ديگر آن را به نرمي و آرامي مرتكب شدم [يا: بدان زبان گشودم]، يا تمايل نفساني و هوا و هوسم مرا به سوي آن لغزانيده و كشانيد از تو آمرزش مي طلبم. خداوندا، از هر عملي كه تنها روي [و اسماء و صفات و خشنودي] تو را قصد نمودم، ولي قصد ديگري كه براي تو خالص نبود در اثناي عمل با آن آميخته و شريك شد، آمرزش مي طلبم. و از هر پيماني كه با خويش بستم و سپس هوا و هوسم با آن مخالفت نمود، طلب آمرزش مي نمايم. خداوندا، بر محمد و آل محمد درود فرست، و مرا از آتش جهنم رها گردان، و فضل خويش را بر من ارزاني دار، خداوندا، به واسطه ي روي [و اسماء و صفات] بزرگوار پاينده ي جاوداني ات كه آسمانها و زمين را بدان روشن گردانيده، و تاريكيهاي خشكي و دريا را برطرف نموده، و امور جنيان و انسانها را تدبير فرمودي، از تو درخواست مي نمايم كه بر محمد و بر آل محمد درود فرستي، و حال و كار مرا اصلاح فرمايي، به رحمتت اي مهربانترين مهربانها.