اينك مي گويم: هرگاه سرخي آفتاب از افق مشرق - البته با نبود موانع مشاهده ي آن - برطرف شد، يا در هنگام وجود موانعي كه مانع از شناخت آن وقت مي گردد، ظن غالب به از بين رفتن آن حاصل شد، و وقت حضور دو فرشته ي شب براساس روايات منقول رسيد، اگر آن را از طريق مراحم رباني در نيافتي، همانند آغاز روز بر آن دو



[ صفحه 413]



سلام بگو، و خداوند - جل جلاله - را گواه بگير، و آن دو را بر آنچه كه دو فرشته ي روز را بر آن شاهد گرفتي، شاهد بگير.

در روايت آمده كه علي عليه السلام هماره وقتي شب فرامي رسيد، مي فرمود:

«مرحباً بالليل الجديد، و الكاتب و الشهيد، أكتبا: بسم الله.»

- خوش آمد شب نو و دو فرشته نويسنده و گواه. بنويسيد: «به نام خدا.»

سپس ذكر خداوند - عزوجل - را مي گفت.»

و اگر خواستي، سلام بر آن دو را بعد از نماز مغرب تأخير بيانداز كه اين نيز در بعضي از روايات نقل شده است.

همچنين در روايتي آمده كه رسول اكرم صلي الله عليه و آله همواره وقت فرارسيدن شام مي فرمود:

«ألحمدلله الذي أذهب بالنهار و جآء بالليل سكناً، نعمةً منه و فضلاً. أللهم، اجعلنا من الشاكرين. ألحمدلله الذي عافاني في يومي هذا، فرب مبتلي قد ابتلي فيما مضي من عمري. أللهم، عافني فيما بقي منه و في الآخرة، وقني عذاب النار.»

- سپاس خدا را كه روز را برد و شب را براي آسايش بياورد، و اين نعمت و تفضلي از اوست. خداوندا، ما را از سپاسگزاران قرار ده. ستايش خداوندي را كه امروز مرا عافيت بخشيد، و چه بسا كساني كه در گذشته ي عمرم گرفتار شده اند. خدايا، مرا در باقيمانده ي عمر و نيز در آخرت عافيت بخش و از عذاب آتش جهنم نگاه دار.

و هنگامي كه صبح مي شد نيز مثل آن را مي فرمود، البته به جاي «و جاء بالليل» مي فرمود: «و جآء بالنهار»