اگر از بندگاني باشي كه در تمام حركتها و سكون خود با خداوند - جل جلاله - معامله نموده، و همواره متوجه او هستند، و معناي فرمايش خداوند - جل جلاله - را دريافته اند، آنجا كه در آيات محكم خويش مي فرمايد:

(و ما خلقت الجن و الانس الا ليعبدون.) [1] .

- و جنيان و انسانها را نيافريدم، مگر اينكه مرا بپرستند.

مسلماً همواره خود را مهياي فرمانبري از اوامر او نموده، و دستور خدا به نماز را امتثال كرده، و او را براي اينكه ذاتاً مستحق عبادت است پرسش مي كني، چنانكه اگر خود را براي ورود شخصيت بزرگوار و ارجمندي آماده كرده باشي، حتماً وقتي او را مي بيني، براي احترام و تعظيم او بپا ايستاده، و به محض ديدن او به وي توجه مي كني. و يا اگر خود را براي ورود پيكي ارجمند مهيا نموده باشي، وقتي چشم تو به او، و چشم او بر تو افتاد و پيام پيك را شنيدي، بدون تردد و دو دلي زود او را پذيرفته، و نيازي به تجديد نيت پيدا نمي كني.

اما اگر از پروردگارت غافل باشي و توجهت به دنيا و هوا و هوس خويش باشد، هنگام حضور در نماز نياز پيدا مي كني كه دل گريخته ات را با افسار عقل و لب خويش حاضر ساخته، و آن را به ايستادن در پيشگاه مولايت وادار نمايي، و به يادش آوري كه او تو را خوانده و تو را مي بيند، و با عقل و قلب خويش قصد كني كه



[ صفحه 191]



او را از آن جهت كه شايسته ي عبادت است بپرستي، و در محضر مناجات با او همانند سعادتمندان وارد شوي.

و اگر نماز، نماز واجب و ادا باشد، نيت مي كني كه اين عبادت را به جهت وجوبش به صورت ادا به جا مي آورم؛ و اگر قضا باشد، قصد مي كني كه آن را به صورت قضا به جا مي آورم؛ و چه ادا باشد و چه قضا، نيت مي كني كه آن را براي عبادت و پرستش خداوند - جل جلاله - انجام مي دهم.