1- هرگاه وقت نماز - خواه واجب باشد و خواه مستحب - تنگ شد، و غسلي بر انسان واجب بود كه خواندن نماز جز بعد از طهارت جايز نبود، اگر نمازي كه مي خواهد براي آن طهارت كند واجب باشد، نيت تيمم به اين صورت است: تيمم واجب به جا مي آورم، به جهت وجوب آن، به گونه اي كه هر چيز كه با غسل كردن مباح مي گردد با آن مباح و جايز شود، و بدين وسيله خداوند - جل جلاله - را از آن جهت كه زيبنده ي عبادت و پرستش است، عبادت مي نمايم.

2- اگر نماز، مستحب باشد، تيمم نيز مستحب و بقيه ي نيت آن به همان صورتي



[ صفحه 170]



است كه توضيح داديم.

3- سپس مكلف دستهايش را بر زمين يا هر چيزي كه در صورت پيدا نشدن خاك جانشين آن مي گردد، مي زند، و دستها را به هم مي زند تا گرد و غبارش بريزد، و با هر دو دست از ابتداي رستنگاه موي سر از بالاي پيشاني و تمام جبين و كنار پيشاني تا سر بيني كه در سمت دهان قرار دارد (به همان صورتي كه پيش از اين [1] ذكر نموديم) مي كشد.

بعد دوباره دستها را بر زمين يا هر چيز ديگر جانشين آن مي زند، و آنها را به هم مي زند تا گردش بريزد، و با كف دست چپ، پشت دست راست را از مفصلي كه بين كف و بازو قرار دارد تا سر انگشتان دست راست مسح مي كند، و نيز با كف دست راست، پشت دست چپ را از مفصلي كه بين كف و بازو قرار دارد تا سر انگشتان دست چپ مسح مي نمايد.

4- وقتي اينها را انجام داد، هر چيز كه به واسطه ي غسل، مباح و جايز بود، بدون كم و كاست جايز و مباح مي گردد. و هر چيز كه غسل را باطل مي كند، تيمم بدل از طهارت كبري (يعني غسل) و تيمم بدل از طهارت صغري (يعني وضو) را نيز باطل مي كند. و اين مطلب در فصل دوازدهم نيز ذكر شده بود.

5- اگر براي غسل دادن ميت نيز امكان نداشته باشد كه انسان از آب استفاده كنند، بي كم و كاست به ترتيبي كه شخص زنده ي مكلف به غسل تيمم مي كند، ميت را تيمم بدل از غسل مي دهند.