چگونگي كفن كردن ميت
1- ابتدا دو چوب تر و سبز به اندازه ي استخوان بازو آماده مي كنند. و بهتر است آن دو از چوب سبز درخت خرما باشد. [1] و عباراتي را كه بر قطعه هاي كفن نوشته مي شود بر آن دو بنويسند؛ [2] زيرا اين دو چوب تا زماني كه تر هستند موجب مي شوند كه ميت از عذاب قبر مصون و محفوظ بماند، و گذاشتن آنها به همراه ميت مستحب است.
2- تابوت يا هر چيز ديگر را كه قرار است به حسب نياز، ميت را روي آن گذاشته و حمل نمايند، آماده كنند.
[ صفحه 153]
3- سپس شروع به كفن كردن نموده و پارچه اي را كه «خامسه» [3] ناميده مي شود، باز نموده و مقداري پنبه در آن گذاشته، و مقداري «ذريره» كه به نام «قمحه» معروف است [4] بر آن پاشيده و با آن عورت (جلو و عقب) ميت را پوشانده و رانهاي ميت را محكم ببندند. البته همه ي اين امور را با احترام و مهرباني بر ميت انجام دهند.
4- وقتي از پيچيدن «خامسه» فراغت پيدا كردند، بر سجده گاههاي هفتگانه ي [5] ميت كافور گذارند، و باقيمانده ي كافور را بر سينه اش قرار دهند. و بايد در تعظيم و اصلاح امر ميت، تقواي خدا - جل جلاله - را مراعات كنند.
5- سپس لنگ را از ناف تا هر جايي كه عرض آن برسد، به كمر ميت ببندند.
6- پيراهن را به او بپوشانند، و پيراهن به اندازه اي باشد كه از پشت و جلو بدن از گامهاي ميت زياده بيايد.
7- يك چوب تر را در سمت راست بدن ميت، بين پيراهن و بدن، متصل به پوست بدن ميت، و چوب ديگر را در سمت چپ بدن او، بين پيراهن و سرتاسري قرار دهند.
8- سپس در داخل دهان و گوشهاي ميت پنبه و يا هر چه كه نياز باشد بگذارند.
9- عمامه بر سر او بسته، و براي عمامه حنك قرار دهند، به اين صورت كه ابتدا مقداري از گوشه ي عمامه را بر سينه ميت گذارده و بعد عمامه را بر سرش بسته، و در آخر نيز مقداري از گوشه ي ديگر عمامه را بر سينه ميت قرار دهند.
[ صفحه 154]
10- «حبره» و برد يمني [6] يا پارچه ي ديگر جانشين آن را باز نموده و بعد سرتاسري را باز كرده و پنبه بر آن قرار دهند، و به طور كامل «ذريره» بر آن بپاشند، سپس با مهرباني و به آرامي ميت را در سرتاسري و حبره پيچيده و دو سر آن را از طرف سر ميت و از پاهايش ببندند.
11- ميت را در تابوت يا وسيله ي ديگري كه بتوان روي آن حمل نمود، گذاشته و به سوي جايگاهي كه نماز ميت مي خوانند انتقال دهند.
12- برترين تشييع كنندگان كسي است كه در پشت سر و در دو سوي تابوت باشد نه جلوي آن؛ زيرا تشييع كننده، تابع و پيرو است و لذا صلاح نيست كه در پيشاپيش ميت قرار بگيرد.
13- مستحب است كه تشييع كنندگان جنازه را «تربيع» كنند، به اين ترتيب كه ابتدا سمت راست جنازه، و بعد پاي راست، و سپس پاي چپ، و بعد شانه ي چپ را گرفته و بدين ترتيب در پشت و دو سوي جنازه دور زده و او را از هر چهار سو تشييع كنند.
پاورقي
[1] اين عبارت در برخي از نسخه هاي كتاب به اين صورت است: ابتدا دو چوب تر به اندازه ي استخوان بازو از چوب تر درخت خرما تهيه كنند، و اگر پيدا نشد از هر درخت تر كه امكان داشت.
[2] كه در ذيل عنوان «احكام و آداب كفن» در همين بخش گذشت.
[3] مقصود از «خامسه» همان سرتاسري مستحب است كه در بحث «احكام و آداب كفن» گذشت.
[4] در عروة الوثقي (ج 1، ص 295) آمده است: «ذريره» بنابر آنچه كه گفته شده، دانه اي شبيه گندم است كه وقتي كوبيده مي شود بوي خوبي دارد، و در زمان ما به آن «قمحه» مي گويند، و شايد سابقاً «ذريره» ناميده مي شده است.
[5] پيشاني،كف دو دست، دو زانو، و دو انگشت شست پا.
[6] معناي «حبره» و «برد» در همين فصل گذشت.