در روايتي آمده است كه امام صادق عليه السلام فرمود: «هرگاه خواستيد حاجتي از خداوند بخواهيد، ابتدا مدح و ثناي پروردگار را به جا آوريد، زيرا هر كس حاجتي از پادشاهي بخواهد، ابتدا نيكوترين گفتاري را در توان دارد، آماده نموده و بيان مي كند، پس هرگاه خواستيد حاجتي از خدا بخواهيد، ابتدا خداوند را ستوده و



[ صفحه 83]



مدح نموده و به تمام خير و خوبي ثناي او را بگوييد...»

و نيز در روايت ديگر محمد بن مسلم مي گويد: امام صادق عليه السلام فرمود: «در كتاب و دست نوشت علي عليه السلام آمده است كه مدح و ستايش پيش از مسئلت و خواستن حاجت است، پس هرگاه خواستيد به درگاه خدا دعا كنيد، ابتدا ثناي او را بگوييد.»

وي مي گويد عرض كردم: چگونه ثناي خدا را بگويم؟ فرمود: مي گويي:

«يا من هو أقرب الي من حبل الوريد، يا من يحول بين المرء و قلبه، يا من هو بالمنظر الأعلي [و بالأفق المبين]، يا من ليس كمثله شي ء»

-اي خدايي كه از رشته ي رگ گردن به من نزديكتري، اي كسي كه ميان انسان و قلبش حايل مي گردي و از او به او نزديكتري، اي كسي كه در تماشاگاه و منظر بلند [و در افق و كرانه آشكار] قرار داري. اي خدايي كه هيچ چيز همانند تو نيست.

و نيز در روايت ديگر معاوية بن عمار مي گويد: از امام صادق عليه السلام شنيدم كه مي فرمود: «راه دعا كردن اين است كه ابتدا مدح و ثناي الهي را به جاي آوري سپس به گناهانت اقرار نمايي، آنگاه مسئلت كني. به خدا سوگند هيچ بنده اي با وجود اصرار بر گناه، از گناه خارج نمي گردد، و هيچ بنده اي از عهده ي گناه بيرون نمي آيد مگر اينكه به گناه خويش اقرار و اعتراف كند.»

و نيز در روايت ديگر، حلبي مي گويد: به امام صادق عليه السلام عرض كردم: كنيزي دارم كه از او خوشم مي آيد، ولي هر فرزندي از او متولد مي شود مي ميرد، و اينك پسري از آن متولد شده كه شبها مي ترسد، و بيم دارم كه او نيز زنده نماند و بميرد.

امام صادق عليه السلام فرمود: «چرا دعا نمي كني؟ در پاسي از آخر شب برخيز و وضو بگير و حق تمام اعضا را در وضو كاملاً بجا آور، و نماز نيكو بگزار، پس از نماز ستايش خدا را بكن، مبادا كه مدح و ستايش نكرده درخواست نمايي (و حضرت چند بار اين جمله را تكرار فرمود) و دستور داد كه ابتدا مدح و ثناي خدا را بگو پس از مدح و ستايش پروردگارت، بر پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله صلوات بفرست، سپس حاجتت را بخواه، كه برآورده خواهد شد.

آيا نشنيده اي كه وقتي رسول خدا صلي الله عليه و آله ديد مردي نماز مي خواند، هنگامي آن مرد



[ صفحه 84]



نمازش را تمام كرد بلافاصله رو به درگاه خدا كرد و حاجتش را درخواست نمود، پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: اين بنده در انجام امر پروردگارش عجله و شتاب نمود.

و نيز بار ديگر آن حضرت ديد كسي نماز مي خواند، و هنگامي كه وي نمازش را تمام كرد، ابتدا پروردگارش را ستود، و پس از مدح و ثناي پروردگارش بر پيامبرش صلي الله عليه و آله صلوات فرستاد، پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله دو بار فرمود: درخواست كن كه حاجتت برآورده مي شود.»