اين فصل در بردارنده ي چندين اثر سودمند از فوايد دعا مي باشد:

1- دعا، محبوبترين اعمال در نزد خداوند - جل جلاله - است.

در روايتي آمده كه امام صادق عليه السلام به نقل از پدر بزرگوارش فرمود كه علي عليه السلام فرمود: «محبوبترين اعمال نزد خداوند سبحان در روي زمين، دعا، و برترين عبادت، عفت و پاكدامني است.»

2- دعا، انسان را از گزند دشمنان و مخالفان رهايي بخشيده، و درهاي روزي را به روي او مي گشايد.

روايت شده امام جعفرصادق عليه السلام به نقل از پدر بزرگوارش فرمود كه رسول الله صلي الله عليه و آله فرمودند: «آيا شما را راهنمايي ننمايم به جنگ افزاري كه شما را از دشمنانتان نجات داده و روزيهايتان را افزون گرداند؟» عرض كردند: بله. فرمود: «شب و روز پروردگارتان را بخوانيد، زيرا به راستي كه دعا، سلاح مؤمنان است.»

و در حديث ديگر از امام صادق عليه السلام آمده است: «دعا از جنگ افزار آهنين نافذتر است.»

3- دعا، ستون دين، و نور آسمانها و زمينهاست.

از امام صادق، جعفر بن محمد روايت نقل شده كه به نقل از پدر بزرگوارش عليهماالسلام فرمود كه رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمودند: «دعا، سلاح مؤمنين و ستون دين، و علت روشنايي آسمانها و زمين است.»



[ صفحه 70]



4- دعا، از وقوع امور مقدر و غيرمقدر جلوگيري مي كند.

عمر بن يزيد نقل مي كند از حضرت ابي ابراهيم امام كاظم عليه السلام شنيدم كه مي فرمود: «به راستي كه دعا از وقوع امري كه تقدير شده و يا نشده جلوگيري مي كند.»

وي مي گويد: عرض كردم: فدايت شوم، امور مقدر معلوم است، مقصود از امور غيرمقدر چيست؟ فرمود: «خداوند جلوگيري مي كند تا اينكه مقدر نشود.»

5 -دعاء، بلا را دفع مي كند.

ابوولاد حفص بن سالم خياط مي گويد: در مدينه به خدمت امام ابي الحسن موسي عليه السلام وارد شدم، و چيزي همراه من بود كه آن را به ايشان رساندم. حضرت فرمود: به اصحاب و ياران خويش اطلاع بده و بگو: تقواي خداوند عزوجل را پيشه كنيد، كه شما در عهد پادشاهي شخص سركشي هستيد (و مقصودشان، منصور دوانيقي خليفه عباسي بود)، پس زبانهايتان را حفظ كنيد، و جانها دينتان را محافظت كنيد، و اموري را كه از وقوع آن بر ما و خودتان بيم داريد با دعا دفع كنيد؛ زيرا به خدا سوگند، كه دعا و درخواست نمودن از درگاه الهي، بلا را دفع مي كند گرچه بلا مقدر شده باشد و اراده ي حتمي و قضاي الهي به آن تعلق گرفته و تنها امضاي آن باقي مانده باشد؛ ولي وقتي به درگاه خدا دعا مي شود و از او خواسته مي گردد كه بلا را برگرداند، آن را دفع مي كند، پس در دعا اصرار كنيد كه خداوند خود شما را از شر آن كفايت فرمايد.» ابوولاد مي گويد: وقتي فرمايش حضرت ابي الحسن عليه السلام را به ياران خود رساندم، ايشان بدان عمل نموده و بر منصور نفرين كردند، و درست در سالي كه او به سوي مكه بيرون آمده بود، در كنار «بئر ميمون» پيش از آنكه مناسك حج را انجام دهد، جان سپرد و خداوند ما را از شر او راحت كرد. ابوولاد مي گويد: من نيز در آن سال مكه بودم، به خدمت حضرت ابي الحسن عليه السلام رسيدم، ايشان فرمود: «اي اباولاد، استجابت آنچه را كه به شما امر نموده و بر انجام آن تشويق كردم، يعني نفرين كردن بر ابي الدوانيق را چگونه ديديد؟ اي ابوولاد، هيچ بلايي نيست كه خداوند بر بنده ي مؤمن نازل مي كند و دعا را به او الهام مي كند، مگر اينكه خداوند به زودي آن بلا را برطرف مي نمايد. و هيچ



[ صفحه 71]



بلايي نيست كه خداوند بر بنده ي مؤمن نازل مي كند و او از دعا كردن خودداري مي كند، مگر اينكه آن گرفتاري طولاني مي گردد، پس وقتي بلا بر شما نازل شد، بر شما باد به دعا كردن!»

6- مقصود از گفتار خداوند - جل جلاله -

آنجا كه مي فرمايد:

(ما يفتح الله للناس من رحمة، فلا ممسك لها.) [1] .

- هر رحمتي را كه خداوند براي مردم بگشايد، هيچ كس نمي تواند جلو آن را بگيرد. همان دعاست، چنانكه امام صادق عليه السلام در روايتي در رابطه با آيه ي شريفه ي فوق مي فرمايد مقصود همان دعاست.»

7- دعا، سبب تندرستي و بهبودي از هر بيماري است.

محمد بن مسلم مي گويد: به امام باقر عليه السلام عرض كردم: آيا اينكه مي گويند رسول خدا صلي الله عليه و آله درباره ي حبه ي سوداء [2] فرموده كه: «مايه ي شفا و بهبودي از هر بيماري است، جز مرگ.» صحيح است؟ فرمود: بله، سپس فرمود: «آيا مي خواهي تو را از چيزي كه سبب بهبودي از هر بيماري و آسيب، حتي مرگ است، آگاه سازم؟» عرض كردم: بله، فرمود: دعا.

8- دعا، قضاي مبرم الهي را برمي گرداند.

علي بن عقبه مي گويد: از امام صادق عليه السلام شنيدم كه مي فرمود: «براستي كه دعا، قضا و اراده ي حتمي و مبرم را حتي بعد از اينكه قطعي شده باشد، برمي گرداند، پس بسيار دعا كن، زيرا دعا كليد تمام رحمتها، و سبب كاميابي و برآورده شدن تمام خواسته هاست، و جز با دعا كردن نمي توان به آنچه نزد خداوند است [3] نايل گرديد. بي گمان هيچ دري نيست كه بسيار كوبيده شود، مگر اينكه به زودي به روي كوبنده اش گشوده مي شود.»



[ صفحه 72]



9- هر كس از نزول بلا بهراسد و بخواهد آن را با دعا برگرداند، خداوند - جل جلاله - او را به آرزويش نايل مي گرداند.

در روايتي آمده امام صادق عليه السلام فرمود: «هر كس بيم آن را داشته باشد كه بلا و مصيبتي كه به او برسد، پس با دعا در برابر آن بايستد، [يا: برخيزد و براي مرتفع شدن آن دعا بكند]، هيچگاه خداوند آن بلا را به او نشان نمي دهد و وي را به آن گرفتار نمي نمايد.»

تمام فوايد دعا را كه روايات گذشت مشتمل بر آن بود، ما از ناحيه ي انعام و احساني كه خداوند - عزوجل - بر ما تفضل فرموده، آشكارا يافته ايم، پس هر كس حسن ظن به صدق گفتار ما دارد، در تحقق اين حالت كه از خودمان ذكر نموديم (يعني يافتن همه ي اين نتايج)، شك و ترديد به خود راه ندهد.

10- دعا، در مقابل نزول بلا قرار گرفته و از آن جلوگيري نموده و آن را تا روز جزا و قيامت به عقب مي اندازد.

در روايتي آمده كه امام رضا عليه السلام فرمود: از پدر بزرگوارم عليه السلام شنيدم كه مي فرمود: «به راستي كه دعا در مقابل بلا و گرفتاري مي ايستد، و آن دو (يعني دعا و بلا) تا روز قيامت قرين هم هستند.» [4] .

11- دست دعا كننده هرگز از تفضلهايي كه رحمت خداوند- جل جلاله سرچشمه مي گيرد، خالي برنمي گردد.

محمد بن يعقوب كليني روايت نموده كه امام صادق عليه السلام فرمود: «هيچ بنده اي دستش را به درگاه خداوند سرافراز جبار نمي گشايد، مگر اينكه خداوند - عزوجل - شرم مي كند كه چيزي از فضل رحمت خويش در آن نگذاشته، دست او را خالي برگرداند، پس هرگاه دعا مي كنيد، تا دستتان را بر روي و سر خويش نكشيده ايد، برنگردانيد.» [5] .



[ صفحه 73]