1. «قبله» در اصل لغت عربي اسم عمل ماست، نه اسم خانه (كعبه)؛ ولي چون اين عمل رو به روي با آن خانه انجام مي گيرد كم كم اسم خود خانه شده است. «قبله» بر وزن «جلسه» و «وجهه» طرز ايستادن و رو به رو شدن با چيزي است كه با حضور ذهن انجام گيرد. مواجهه اي است كه انسان به حال خبردار مي ايستد كه گويي رژه مي رود و سان مي دهد، نهايت بايد اين رژه و سان در مورد خانه ي خدا با همه ي اعضا و تمام اندام بدن بوده باشد؛ آن هم به حال خبردار و با نظم و احترام و با حضور ذهن كلي. پس «قبله» به معناي اقبال كردن به



[ صفحه 161]



چيزي است، اما طوري كه اقبال و رو آوردن به آن همراه گسستن از غير باشد كه رنگ پيوستن به آن و گسستن از غير آن، در عمل آشكار باشد. [1] .

2. چون روي جسماني ات را به سوي كعبه كردي و از همه ي جهات ديگر روي بر تافتي، پس روي دلت را نيز از ماسوا برگردان و به سوي حق تعالي روي آور. مگر ممكن است كه روي به سوي كعبه گردانيدن را از تو بخواهند و روي دل به سوي خدا گردانيدن را از تو نخواهند؟! در مسأله ي قبله چيزي جز روي به سوي خدا نمودن مطلوب نيست و خانه ي خدا رمز آن است.

حضرت صادق عليه السلام مي فرمايد:

هنگامي كه رو به سوي قبله نمودي، از دنيا و آنچه در آن است نوميد باش، و از مردم و آنچه مردم به آن توجه دارند روي بتاب، و دلت را از آنچه تو را از ياد خدا مشغول مي سازد تهي ساز، و با ديدگان درونت عظمت خدا را مجسم كن و به يادآور روزي را كه در برابر او خواهي ايستاد. [2] .