1. انسان بايد در هر وقتي از اوقات نماز متذكر شود ميقاتي را كه خداوند براي قيام خلايق و حضور در پيشگاه او مقرر فرموده و خود را براي چنين موقعي مستعد و مجهز و آماده و لايق حضور گرداند. [1] .

2. منتظر رسيدن وقت نماز بودن نشانه ي معرفت حق خداوند و نماز است.

در مورد وقت نماز چنين بينديش كه اگر يكي از پادشاهان روي زمين به تو اجازه دهد كه در وقت معيني او را ملاقات كني و بخواهد تو را از مقربان درگاهش قرار دهد و با شادي و علاقه مندي با تو سخن بگويد و هر چه بخواهي برايت فراهم نمايد آيا چنين وقتي را از پيش انتظار نمي كشي؟ و براي رسيدن آن دقيقه شماري نمي كني؟ حال هنگام نماز و دعوت خداوند از بنده چنين است و هرگز عنايت پروردگار را از عطاياي پادشاهان دست كم مگير كه پادشاهان مقتدر جهان بدون خواست خداوند نمي توانند به تو سودي برسانند و به وعده هايشان اطميناني نيست و آنچه هم كه عطا مي كنند چيزي از نعمت هاي زودگذر اين جهان فاني خواهد بود؛ ولي خداي قادر منان به هر چه اراده كند قادر است و در وعده هايش هرگز تخلف ندارد و آنچه در سراي جاويدان عطا مي كند زوال ناپذير است. از اين رو بايد فرارسيدن وقت نماز را انتظار كشيد و براي رسيدن آن دقيقه شماري كرد [2] .

چنان كه اولياي دين چنين مي كردند:



[ صفحه 159]



در كتاب اسرار الصلوة مرحوم شهيد ثاني روايت شده است:

كان النبي صلي الله عليه و آله و سلم ينتظر وقت الصلاة و يشتد شوقه، و يترقب دخوله و يقول لبلال مؤذنه: «أرحنا يا بلال»؛ [3] .

رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم با اشتياق تمام، انتظار وقت نماز را مي كشيد و مراقب آن بود و چون وقت نماز مي رسيد به مؤذنش (بلال) مي فرمود: اي بلال - با اذان گفتن - خوشحالمان كن.

كان علي عليه السلام يوما في حرب صفين مشتغلا بالحرب و القتال، و هو مع ذلك بين الصفين يراقب الشمس، فقال له ابن عباس: يا أميرالمؤمنين، ما هذا الفعل؟ قال: «أنظر إلي الزوال حتي نصلي». فقال له ابن عباس: و هل هذا وقت صلاة؟ إن عندنا لشغلا بالقتال عن الصلاة. فقال عليه السلام: «علي ما نقاتلهم؟ إنما نقاتلهم علي الصلاة»؛ [4] .

روزي در جنگ صفين علي عليه السلام در حال جنگ [مرتب به خورشيد مي نگريست] و مراقب خورشيد بود ابن عباس عرض كرد: چرا مرتب به آسمان نگاه مي كنيد؟ حضرت فرمود: مي خواهم بدانم ظهر شده تا نماز بگزاريم. ابن عباس عرض كرد: آيا حال وقت نماز است در حالي كه به شدت درگير جنگ هستيم؟ حضرت فرمودند: هدف ما از جنگ چيست؟ همانا جنگ ما به سبب اقامه ي نماز است.

امام [خميني قدس سره] به نماز اول وقت خيلي علاقه داشتند. در آخرين روز



[ صفحه 160]



تقريبا ساعت ده شب نماز مغرب و عشا را با اشاره خواندند همه ي اميدها قطع شده بود و دكترها تقريبا همه چيز را تمام شده مي دانستند امام در حالت بي هوشي بودند كه يكي از پزشكان بالاي سرشان رفت و براي اين كه شايد به وسيله ي نماز بشود آقا را به هوش آورد گفت: آقا! وقت نماز است، همين را كه گفت، آقا يك لحظه چشمان خود را تكان داد و در همان حالت بي هوشي نمازشان را با اشاره خواندند. از صبح آن روز هم مرتب از ما سؤال مي كردند كه چقدر به ظهر مانده؟ چون خودشان ساعت دم دستشان نبود و آن قدرت را نداشتند كه به ساعت نگاه كنند يك ربع به يك ربع از ما مي پرسيدند. نه به جهت اين كه نمازشان قضا نشود، بلكه به خاطر اين كه نماز را اول وقت بخوانند. [5] .