همان، فصل 51 في الشك، مسأله 10، 12، 14 و 15، تحرير الوسيله، ج 1، في الشك في شي ء من افعال الصلاة، مسأله 1، 2، 3، 4

الف: شك در اجزاي نماز در اصل انجام دادن:

قبل از وارد شدن در جزء بعدي است: بايد آن جزء را انجام دهد به طور مثال: 1. شك كند كه تكبيرة الاحرام را گفته يا نه و هنوز وارد خواندن قرائت حتي استعاذه نشده است. 2. در خواندن حمد شك كند قبل از آن كه وارد سوره شده باشد. 3. در حال ايستاده شك كند كه ركوع كرده يا نه. 4. در خواندن سوره شك كند قبل از آن كه وارد ركوع شده باشد 5. در حال نشسته شك كند كه دو سجده يا يك سجده انجام داده است.

بعد از وارد شدن در جزء بعدي است: به شكش اعتنا نمي كند، چه جزء بعدي واجب و چه مستحب باشد، و هم چنين چه جزء مشكوك واجب و چه مستحب باشد به طور مثال: 1. وارد خواندن آيه اي شده و شك در خواندن آيه قبلي برايش پيش مي آيد. 3. در حال استعاذه شك در گفتن تكبيرة الاحرام دارد. 3. وارد قنوت شده و شك در خواندن سوره برايش پيش مي آيد.

ب: شك در اجزاي نماز در صحيح انجام دادن:

1. وارد جزء بعدي نشده است:

جزء مشكوك، از افعال نماز است: به شكش اعتنا نمي كند، ولي بنابر احتياط مستحب اگر فعل مشكوك ركن بوده است نمازش را تمام كرده و دوباره مي خواند.

جز مشكوك از قرائت و اذكار نماز است: جزء مشكوك تكبيرة الاحرام بوده است: به شكش اعتنا نمي كند. / از بقيه ي اذكار و قرائت نماز است: به شكش اعتنا نمي كند؛ ولي احتياط مستحب آن است كه تدارك نمايد.

2. وارد جزء بعدي شده است: به شكش اعتنا نمي كند.

خلاصه: شك در اجزاي نماز اگر در اصل انجام دادن باشد و هنوز وارد جزء بعدي نشده است بايد آن جزء را انجام دهد و اما اگر وارد جزء بعدي شده يا شكش در صحت اجزا باشد به شكش اعتنا نمي كند.

مسأله: چيزي كه در محل آن در انجام آن شك شود و انجام داده شود، سپس متوجه شود كه آن را به جا آورده بوده است، نماز را باطل نمي كند مگر آن كه ركن باشد، هم چنان كه اگر از محل گذشته باشد [و به شك خود اعتنا نكند] و آن را انجام ندهد، سپس معلوم شود كه آن را به جا نياورده بوده است،



[ صفحه 120]



نمازش باطل نمي باشد. به شرط آن كه ركن نباشد و جبران آن [هم] ممكن نباشد به اين كه داخل ركن ديگري شده باشد و اگر تدارك آن ممكن باشد، بايد آن را جبران نمايد، چه ركن باشد و چه غير ركن. [1] .

مسأله: اگر مأموم شك كند كه تكبيرة الاحرام را گفته است يا نه، اگر خود را به هيئت نمازگزار مي بيند و در حال سكوت و شنيدن صداي امام جماعت است به شكش اعتنا نمي كند. [2] .