چيزهايي كه سجده بر آن صحيح است داراي يك قاعده ي كلي به شرح زير است:

«سجده بر زمين غير از معادن آن به جز سنگ هاي مرمر و سياه و بر آنچه از زمين مي رويد به شرط آن كه خوراكي و پوشاكي انسان نباشد و از اسم روييدني هم خارج نشده باشد، صحيح است». [1] .



[ صفحه 85]



بنابراين، سجده بر طلا، نقره، آهن، مس، عقيق، فيروزه، قير، شيشه و پلاستيك صحيح نيست؛ زيرا همه ي آنها از معدن هستند و هم چنين سجده بر نان، گندم، جو، انواع ميوه ها و بنابر احتياط واجب بر برگ درخت انگور تا وقتي تازه است صحيح نيست، زيرا از خوردني هايند و هم چنين سجده بر پنبه و كتان صحيح نيست چون از پوشيدني هايند و هم چنين سجده بر خاكستر چوب صحيح نيست چون از اسم روييدني خارج است.

مسأله: سجده كردن بر سنگ هاي معدني مانند سنگ مرمر و سنگ هاي سياه اشكال ندارد. [2] .

مسأله: سجده بر گياهي كه خوردن آن در بعضي از شهرها معمول است و در شهرهاي ديگر معمول نيست و نيز سجده بر ميوه ي نارس صحيح نيست. [3] .

مسأله: سجده بر سنگ آهك و سنگ گچ صحيح است بلكه به گچ و آهك پخته و آجر و كوزه گلي و مانند آن هم مي شود سجده كرد. [4] .

مسأله: اگر كاغذ را از چيزي كه سجده بر آن صحيح است؛ مثلا از كاه ساخته باشند، مي شود بر آن سجده كرد و سجده بر كاغذي كه از پنبه و مانند آن ساخته شده اشكال ندارد؛ ولي بعضي از فقها جايز ندانسته اند. [5] .

مسأله: سجده بر زمين، برتر از سجده ي بر گياهان و كاغذ است و بعيد



[ صفحه 86]



نيست كه سجده بر خاك از سجده ي بر سنگ برتر باشد و از همه برتر تربت حضرت سيدالشهدا عليه السلام است كه حجاب ها را بر مي دارد و موجب نورانيت مي گردد. [6] .