مسأله: اگر براي پيدا كردن قبله وسيله اي ندارد، يا با اين كه كوشش كرده گمانش به طرفي نمي رود، چنانچه وقت نماز وسعت دارد بعضي از فقها و حضرت امام قدس سره فرموده اند: بايد چهار نماز به چهار طرف بخواند و اگر به اندازه ي چهار نماز وقت ندارد، بايد به اندازه اي كه وقت دارد، نماز بخواند؛ مثلا اگر فقط به اندازه ي يك نماز وقت دارد، بايد يك نماز به هر طرفي كه مي خواهد بخواند و بايد نمازها را طوري بخواند كه يقين كند يكي از آنها رو به قبله بوده است يا اگر از قبله كج بوده به طرف دست راست و دست چپ قبله نرسيده است و بعضي از فقها فرموده اند: نماز خواندن به يك طرف كه احتمال مي دهد قبله است كافي است و احتياط مستحب آن است كه چنانچه وقت نماز وسعت دارد، چهار نماز به چهار طرف بخواند. [1] .

مسأله: اگر يقين يا گمان كند كه قبله در يكي از دو طرف است، بعضي از فقها و حضرت امام قدس سره فرموده اند: بايد به هر دو طرف نماز بخواند؛ ولي احتياط مستحب آن است كه در صورت گمان، به چهار طرف نماز بخواند و بعضي از فقها فرموده اند: به هر يك از آنها بخواند كافي است و احتياط مستحب آن است كه به هر دو طرف نماز بخواند. [2] .



[ صفحه 62]



مسأله: كسي كه بايد به چند طرف نماز بخواند، اگر بخواهد نماز ظهر و عصر يا مغرب و عشا را بخواند بهتر آن است كه نماز اول را به هر چند طرف كه واجب است بخواند، بعد نماز دوم را شروع كند [البته اين فتوا طبق نظر حضرت امام قدس سره و فقهايي است كه خواندن نماز را به چند طرف لازم مي دانند [3] ].