از مقدمات نماز يكي طهارت است و اين طهارت يا ظاهري است و يا باطني. طهارت ظاهري از شرايط صحت نماز است و طهارت باطني از شرايط مقبوليت نماز. البته منظور از آن طهارتي كه در رساله هاي عمليه آمده است، همان طهارت ظاهري (بدن و لباس) است كه در روايت نيز آمده. «لا صلوة الا بطهور.»

اگر بدن و لباسمان در نماز پاك باشد، نمازمان از جهت فقهي صحيح است، اما اين كه مورد قبول درگاه احديت واقع شود يا خير، مربوط مي شود به طهارت باطن. پيغمبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايد: «ان اللّه ينظر الي قلوبكم لا الي صوركم.»

«خداوند به دل هاي شما مي نگرد، نه به صورت هايتان.»

و در خطبه ي شعبانيه مي فرمايد: «فاسئلوا اللّه ربكم بنيات صادقه و قلوبٍ طاهره.»

با انگيزه و نيت صادقانه و دلي پاك و روحي وارسته از



[ صفحه 126]



خدا مسئلت كنيد.

لذا اگر صفاي باطن و قلب طاهر داشتيم، مورد قبول هستيم و در اين حال است كه خدا رحمت خويش را شامل حالمان مي كند.

اگر در خانه ي دلمان خباثات و صفات شيطاني و حيواني بود، جاي نزول رحمت نيست، چرا كه وقتي مي خواهند در ظرفي خوردني و آشاميدني بريزند، اول نگاه مي كنند كه ظرف تميز و بهداشتي باشد. حال اگر دلمان بهداشتي و با طهارت بود، جاي نزول رحمت است و نمازمان مورد قبول يگانه خواهد بود. حضرت فاطمه زهرا (س) مي فرمايد: «من اصعد الي اللّه خالص عبادته اهبط اللّه عزّ و جلّ اليه افضل مصلحته.»

كسي كه عبادت هاي خالصانه ي خود را به سوي خدا فرستد، پروردگار بزرگ، برترين مصلحت او را به سويش فرو خواهد فرستاد.»

طهارت كه از مقدمات نماز شد، نمازگزار مواظب حدث و خبث خواهد بود و بهداشت ظاهري خود را حفظ خواهد كرد و آن چه برخلاف موازين شرعي است از آن اجتناب خواهد كرد.

نمازگزار اگر بخواهد نمازش مورد قبول خداي متعال واقع شود، بايد درونش را از كثافات قلبي چون شهوت، غضب و حسد پاك كند. وقتي خباثات حيواني از خانه ي دل پاك شد و بت هاي درون شكست، انسان خالص خواهد شد و اگر در يك جامعه ي اسلامي فرد فرد افراد، مواظب نماز خود شدند، مفاسد و زد و خوردها و ناهنجاري ها از جامعه رخت برمي بندد و مدينه ي فاضله اي كه در خيالات و اوهام و نيز در اوراق كتاب ها از آن ياد مي كنند، تحقق عيني پيدا مي كند.



[ صفحه 127]