نماز، كليد رهايي بخش انسان از ظلمت ها و آلودگي ها است. نماز مي تواند مشكلات رواني و قلبي انسانها را درمان كند.

انسانهايي كه همواره در معرض خطاها و لغزش ها قرار دارند، اگر همچنان بر خطاها و لغزشهاي خود مداومت داشته باشند، چهره قلبشان تاريك و سياه مي گردد و در رستگاري به رويشان بسته مي شود و به گرداب سقوط در جهنم نزديك مي شوند.

نماز، عاملي است كه مي تواند انسان را از خطر سقوط، رهايي بخشد؛ زيرا نماز، منجي انسانها از ورطه هاي هولناك گناهان و خطاها مي باشد.

كسي كه نماز مي خواند و در عين حال به كارهاي زشت و نادرست نيز دست مي زند، اين فرد در واقع نماز نخوانده است؛ زيرا نماز حقيقي، به طور طبيعي قادر است انسان را از زشتي و منكرات باز بدارد.

بنابراين كه يكي از اهداف عالي فريضه ي نماز، بازداشتن فرد از گناهان و زشتي و منكرات مي باشد.

اعمال زشت انسان هر محركي كه داشته باشند، مي تواند به وسيله ي عامل بسيار مهمي به نام فريضه ي نماز، قابل كنترل گردد، به شرطي كه نمازي باشد كه مورد قبول درگاه حضرت باريتعالي قرار بگيرد.

پيامبر بزرگوار صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمايند:

«هر كس نمازش، او را از فحشاء و منكر باز ندارد، هيچ بهره اي از نماز، جز دوري از خدا حاصل نكرده است.» [1] .

كلام گهربار پيامبر بزرگوار صلي الله عليه و آله و سلم بيانگر نماز كساني است كه نمازشان آنها را از زشتي ها و منكرها و تكبرها باز نداشته است.

كلام پيامبر بزرگوار صلي الله عليه و آله و سلم منطبق با اين آيه قرآن كريم است كه خداي تعالي مي فرمايد:

ان الصلاة تنهي عن الفحشاء و المنكر (عنكبوت 45)

«به راستي كه نماز انسان را از زشتي ها و بدي ها باز مي دارد.»



[ صفحه 153]



همبستگي بسيار زيادي بين قبولي نماز و دور شدن انسان از گناهان و زشتي ها و منكرات وجود دارد. خود اين عامل، راز بسيار عجيبي در زمينه ي نماز به شمار مي رود.

هر كس كه مي خواهد بداند چه مقدار از نمازش مورد پذيرش خداوند متعال قرار گرفته است، بايد به رفتار و اعمال خود بنگرد و مشاهده كند كه نمازش چه مقدار او را از فحشاء و منكرات دور ساخته است. به هر ميزان كه او از گناه و فحشاء و منكر دور شده باشد، به همان ميزان نمازش مورد قبول درگاه حضرت احديت واقع گرديده است.

كلام مولاي بزرگوار، امام صادق عليه السلام بيانگر اين حقيقت مي باشد. آن بزرگوار مي فرمايند:

«هر كس دوست دارد بداند كه نمازش قبول شده يا نه، بنگرد آيا نمازش چه مقدار او را از گناهان و زشتي ها باز داشته است. پس هر قدر كه نمازش او را از گناهان بازداشته باشد، به همان ميزان نمازش قبول شده است.» [2] .

كلام مولاي بزرگوار عليه السلام بيانگر همان هدفي است كه پيامبر بزرگوار صلي الله عليه و آله و سلم بيان فرموده اند. به طور يقين مي توان گفت كه يك نمازگزار واقعي، حتي در ضمير خود، تفكر يك گناه را نمي تواند داشته باشد.

انساني ممكن است به ظاهر مشغول نماز باشد اما وقتي از نماز فراغت يافت، آنچه را كه در ضمير خود وجود دارد، به طور ناخودآگاه، عملي سازد و خود را به زشتي ها و گناهان بيالايد و به منكرات دست بزند.

نماز چنين فردي نتوانسته است ضمير او را شستشو دهد و رفتار او را تغيير دهد.

در يك حديث قدسي اين موضوع، بسيار صريح و روشن مورد مطالعه قرار گرفته است. خداوند متعال به داوود عليه السلام مي فرمايد:

«چه بسيار ركعت هاي طولاني با حالت گريان و خاشعانه، كه نمازگزار انجام مي دهد، اما نزد من به اندازه ي پوسته خرمايي ارزش ندارد؛ زيرا زماني كه من به قلب او نظر مي افكنم، مي بينم تا از سلام نماز فارغ شد، اگر زني خود را به او عرضه نمايد، اجابتش خواهد كرد و اگر مؤمني با او معامله كرد به او خيانت خواهد نمود.» [3] .



[ صفحه 154]



نمازگزاري كه نمازش خالصانه و خاضعانه انجام نگيرد، در نتيجه نمي تواند او را از فحشاء و منكر باز بدارد؛ زيرا كه نمازش را با توجه و حضور قلبي انجام نمي دهد.

بنابراين رفتارهاي نامطلوب انسان در اثر برگزاري نماز حقيقي، به تدريج از بين مي رود و انسان داراي رفتاري مطلوب و شايسته مي گردد.

خداوند متعال به همين منظور نماز را بر انسانها واجب گردانيده است كه آنها با برگزاري آن، نيروي باطني بسيار قوي در مقابل گناهان داشته باشند و از فحشاء و منكرات دوري نمايند.